[PREVIEW] QUYỂN 400: NĂM NGUYÊN HỰU THỨ 2 (ĐINH MÃO, 1087)

Bắt đầu từ ngày Nhâm Tý tháng 5 năm Nguyên Hựu thứ 2 đời Triết Tông đến hết ngày Quý Hợi cùng tháng.

[1] Tháng 5, ngày Nhâm Tý, mùng một, Thị ngự sử Vương Nham Tẩu tâu: “Thần liên tiếp dâng tấu chương, xin khôi phục chức vụ cho Trương Thuấn Dân, nhưng chưa được chỉ dụ. Thần cho rằng Thuấn Dân chí ở tận trung, dù có lời nói không đúng, nhưng không có tội gì đáng bãi chức. Dư luận xôn xao, cho rằng việc này là quá đáng, thần không dám yên lòng, lẽ ra phải bàn luận kỹ, mong bệ hạ xét cho. Thần đọc 《Truyện Cấp Ám》, thường lặng lẽ than thở, người ấy ngay thẳng mà thích can gián, gặp việc là nói ngay, như Công Tôn Hoằng, Trương Thang những kẻ giả dối mưu mẹo, nịnh hót Vua, người khác không dám nói, Ám thường đối mặt chỉ trích, nên không chỉ các quan trong triều Hán biết sợ, đến cả Hoài Nam Vương muốn mưu phản, vì Ám còn ở triều, nên đành bỏ kế hoạch. Bậc trung thần đối với quốc gia, ngăn chặn gian tà, tiêu trừ họa loạn, lợi ích lớn như vậy! Vì thế, người yêu Vua trong thiên hạ, ai cũng muốn được dùng họ. Lòng thành nhỏ mọn của thần, thực sự ở chỗ này.

Việc bàn luận hôm nay, không phải vì tư lợi với Thuấn Dân, mà là vì bệ hạ tiếc một bề tôi dám nói; không phải tranh giành một thuộc quan, mà là vì bệ hạ tiếc con đường ngôn luận. Con đường ngôn luận được coi trọng thì triều đình được tôn nghiêm, kỷ cương phép nước suy yếu, quốc thể cũng theo đó mà suy nhược, đó là lẽ tất nhiên. Bệ hạ ở đây may mắn suy nghĩ lại, không phải vì lời nói của thần thắng thế, mà vì đạo làm Vua thắng thế. Thần lấy việc can gián làm chức trách, nói mà được dùng hay nói mà bị tội, đều là để báo đáp bệ hạ, chỉ có biết mà không nói, mới là trái đức. Thuấn Dân được tiếng dám nói, triều đình lại mang tiếng tội lỗi vì lời nói, thần lặng lẽ hận việc này, kính mong bệ hạ xem xét lại chương tấu trước của thần, sớm ban chỉ dụ thi hành, để mọi oán hận quy về con đường ngôn luận, mà vẻ đẹp thuộc về triều đình, thần vô cùng mong mỏi!”

Tờ thiếp vàng viết: “Ý bệ hạ thường muốn triều đình thanh tịnh, không có lời đàm tiếu, đó là đức lớn. Nhưng việc thuận lý thì yên ổn, trái lý thì tranh cãi, đó là lẽ tất nhiên. Nay lệnh cho Ngự sử lấy việc can gián làm chức trách, nhưng chỉ vì một lời hơi xúc phạm đại thần, liền bị bãi chức, mấy ngày nay, các quan trong triều xôn xao bất bình, chỉ bàn việc này, vì việc trái lý, nên mới như vậy. Thần dẫu muốn yên lặng, cũng không được, đành phải dâng chương làm phiền thánh thượng. Kính mong bệ hạ suy nghĩ sâu xa để thuận lý, dẹp lời đàm tiếu, thiên hạ may mắn lắm!”

[2] Nham Tẩu lại tâu:

[3] Thần đã nhiều lần dâng chương nói việc Trương Thuấn Dân bị bãi chức là không có tội, xin cho trở lại đài quan, nhưng chưa được chấp nhận thi hành. Việc này không chỉ liên quan đến một mình Trương Thuấn Dân, mà còn liên quan đến bệ hạ và quốc gia. Thần vì thế ngày đêm lo sợ, không biết xử trí ra sao.

[4] Khi bệ hạ mở đường ngôn luận ban đầu, các quan ngôn sự phần nhiều đối địch với quyền thần, e rằng việc này không dễ dàng, mỗi khi có lời dạy bảo ân cần, vừa an ủi, lại ban thưởng, nói rằng những thiếu sót trong triều chính, tà tâm của đại thần, nỗi khổ của trăm họ, việc lớn nhỏ đều phải tâu bày, muốn ban cho mỗi việc đều có chủ trương. Các quan ngôn sự, nhờ bệ hạ soi xét như vậy, nên dám gặp việc là tâu, không giấu giếm gì. Nhưng nỗi lo chung từ xưa đến nay là ở chỗ các đại thần chấp chính phần nhiều không thuận lợi mà ngầm dùng lời khéo léo để hại lòng trung, khiến bệ hạ tin mà không hay, cuối cùng lời trung không được dùng, quyền thần được thỏa chí. Vì thế người ta nói: “Thà chọc giận bệ hạ, chớ trái ý quyền thần.” Bởi vì bệ hạ không để bụng, dù giận cũng sẽ nguôi; còn quyền thần có ý riêng, một khi trái ý thì không quên. Đó là tình người không thể không sợ. Nếu không phải là người giữ tiết chết vì nghĩa, ai có thể quên nhà bỏ thân để chọc giận quyền thần? Bệ hạ dù có ban thưởng khích lệ, chưa chắc đã được người trung, nay lại trị tội và đuổi đi, thần e rằng người trung nghĩa biết khó mà lui ẩn, kẻ nịnh tà nhân cơ hội mà tiến thủ, ngầm dựa vào đại thần để tìm kế an thân, không còn lấy việc của bệ hạ làm việc nữa.

[5] Trước đây, Ngự sử trung thừa Hoàng Lý, Điện trung thị ngự sử Lưu Thứ Trang ngầm theo Thái Xác làm việc gian ác. Khi Xác còn nắm quyền, bệ hạ làm sao biết được? Không may Xác bị cách chức, việc gian ác của hắn mới bị phát giác. Nếu Xác còn tại vị, Lý và Thứ Trang được tiến cử, hậu quả sẽ không thể lường được. Nay Thuấn Dân trung thành với bệ hạ, bàn về việc biên cương, tình cờ có lời bàn đến đại thần, không hề gây tổn hại gì, thế mà vì đại thần không hài lòng mà bị cách chức. Điều này cho thấy phụng sự bệ hạ không bằng phụng sự quyền thần. Việc này rõ ràng trước mắt, không phải là lời nói bừa của thần. Thần thấy khi bệ hạ ban ra tờ sớ bàn về việc phong sách của Thuấn Dân, chắc chắn không cho rằng lời của Ngạn Bác chiếu cố Phụng Thế là hủy báng, Ngạn Bác cũng chưa hẳn muốn triều đình đuổi Ngự sử. Thần e rằng các đại thần chấp chính vì giận Thuấn Dân đã công kích điều họ kiêng kỵ, nên thêm thắt lời của lão thần để lay động thánh tâm, hòng đẩy Thuấn Dân ra khỏi triều đình, thỏa mãn mối thù riêng. Bệ hạ không thể không xem xét kỹ. Hơn nữa, không chỉ đẩy Trương Thuấn Dân ra khỏi triều đình, mà ý đồ của họ là muốn triệt hạ cả con đường ngôn luận. Vì biết rằng khi Thuấn Dân bị cách chức, Đài gián tất sẽ tranh cãi, tấu chương dâng lên dồn dập, lời lẽ phẫn nộ, tất sẽ làm trái ý bệ hạ, khiến bệ hạ không vui, thì con đường ngôn luận sẽ bị lung lay và mất đi. Đó là mưu đồ gian ác, bệ hạ lại không thể không xem xét kỹ. Kẻ gian dùng việc này để thử thách bệ hạ, một việc đã thành, sau này ắt sẽ có việc còn tệ hơn. Đó là điều khiến sĩ đại phu lo lắng cho triều đình.

[6] Thần đoán lòng Thánh thượng há chẳng muốn khôi phục chức vụ của Thuấn Dân, nhưng e rằng không thể làm vừa lòng Ngạn Bác, nên mới lưỡng lự. Thần trộm nghĩ, Bệ hạ đặc biệt khuất phục công luận, cách chức Ngự sử để làm vừa lòng bậc lão thần, như thế đã là đủ, là đến mức rồi. Nay vì công luận không thể bỏ qua mà khôi phục lại chức vụ ấy, đó cũng là việc Bệ hạ không thể không làm, lẽ nào bậc lão thần lại không hiểu lòng Bệ hạ? Còn gì để hối tiếc nữa? Từ đó mà nói, thần cho rằng Bệ hạ xử lý việc này không còn lưỡng lự nữa. Thần nghe rằng, người quân tử yêu người bằng đức, chứ không phải bằng sự nuông chiều. Mong Bệ hạ lấy đức mà yêu quý bậc lão thần, đừng để họ phải chịu tiếng nuông chiều, như thế thì cách Bệ hạ đối đãi họ còn hơn cả việc cách chức Ngự sử. Nếu Bệ hạ may mắn nghe lời thần, thì những sai lầm của triều đình sẽ trở thành đức lớn, những lời gièm pha về bậc lão thần sẽ biến thành giai thoại tốt đẹp, phá tan âm mưu gian tà khi chúng đang manh nha, khơi dậy khí tiết trung thành khi nó đã nguội lạnh, đó là phúc lớn cho xã tắc, chứ không phải lợi riêng của thần. Thần dốc hết gan dạ, tâu lên Bệ hạ, hôm nay dù có chết cũng không hối hận, chỉ mong Thánh chúa lưu tâm, đừng xem nhẹ.

[7] Thuấn Dân trong tờ tấu có nói: “Miếu đường muốn tạm thời trốn tránh trách nhiệm”, lại nói: “Thế mạnh yếu của người Hạ, có thể nói là hoàn toàn không biết”, lại nói: “Các đại thần chấp chính không thể hết lòng mưu tính cho Bệ hạ.” Thần xem những lời này của Thuấn Dân, đối với quốc gia thì là trung, nhưng đối với bản thân thì là ngu. Mong Bệ hạ thương xét.

[8] Sau đó, Trung thừa Phó Nghiêu Dũ cùng toàn đài và Gián nghị đại phu Lương Đào dâng tấu: “Thần trộm nghĩ rằng các quan chức phụ trách việc tâu bày được phép dựa vào tin đồn, theo chiếu chỉ của tổ tông, đã quá khoan dung. Cho phép dựa vào tin đồn thì đâu phải lúc nào cũng đòi hỏi sự thật, quá khoan dung thì ắt phải muốn nói hết. Thuấn Dân trước đây đã bàn luận bốn việc, và vì Lưu Phụng Thế là Tả sử của thiên tử, lại sai đi sứ với người Khương, e rằng làm mất thể thống, mọi người đều cho rằng do Văn Ngạn Bác chiếu cố, nhưng không phải là chỉ trích Ngạn Bác, cũng không phải chuyên tấn công Phụng Thế, ý chính là tôn trọng triều đình, yêu quý quốc thể mà thôi. Trong đó, lời lẽ xúc phạm và bàn luận về đại thần là nhiều, nên người trong và ngoài nước đều cho rằng việc Thuấn Dân bị cách chức, danh nghĩa là vì nói đến Ngạn Bác, nhưng thực chất là do chạm phải sự tức giận của bề tôi nắm quyền. Thần trộm nghĩ rằng triều đình cách chức một Ngự sử, ắt phải nêu rõ tội danh, công bố cho trong ngoài, để có thể làm gương cho thiên hạ, khích lệ tiết tháo bề tôi, chỉnh đốn kỷ cương, lưu lại cho đời sau. Nay Thuấn Dân vốn không có dấu vết kết bè kết đảng để hãm hại người khác, cũng không phạm lỗi dám đối mặt với uy quyền, không nên vì một lời nói dựa vào tin đồn mà cách chức Ngự sử, để thỏa lòng bề tôi nắm quyền, trái với chiếu chỉ khoan dung quá mức của tổ tông, làm tổn hại đức độ chí thành lắng nghe của bậc nhân thánh, không phải là cách để làm gương cho thiên hạ, lưu lại cho đời sau, khích lệ tiết tháo bề tôi, chỉnh đốn kỷ cương.

Thần đây lòng thành khẩn, đến mức ba lần, không thể tự kiềm chế, kính mong Hoàng đế bệ hạ, Thái hoàng thái hậu bệ hạ nguôi cơn giận, xét lại chiếu chỉ, xem xét các chương tấu trước sau của thần, giao cho Tam tỉnh thi hành. Nếu như lời bàn của thần không đúng, xin bị giáng chức trách phạt, để tạ lỗi với trong ngoài.”

(Chiếu “Khúc toàn quá đáng” ban vào tháng 2 năm Thiên Hi nguyên niên.)

[9] Tri phủ Khai Phong Tiền Hiệp tâu rằng các huyện trong phủ giới chưa thể ngăn chặn được nạn trộm cướp, các huyện có khu vực áp dụng luật nghiêm khắc, xin theo lệnh tạm thời đặc biệt của các lộ Hà Bắc. Được chấp thuận.

(Cựu lục có ghi chép việc này, Tân lục đã bỏ đi. Lệnh tạm thời ban vào ngày 17 tháng 4, Cựu lục cũng không ghi chép.)

[10] Ngày Quý Sửu, Quan văn điện đại học sĩ, Tri Dĩnh Xương phủ Hàn Chẩn được bổ nhiệm làm Tri Vĩnh Hưng quân, Long đồ các trực học sĩ, Tân Tri Tần châu Lữ Công Nhụ được bổ nhiệm làm Bí thư giám, Tư chính điện học sĩ, Trung tán đại phu, Tri Vĩnh Hưng quân Tăng Hiếu Khoan được đặc cách thăng làm Trung đại phu, Tri Tần châu.

(Hiếu Khoan ngày 24 được đổi làm Tri Dĩnh Xương. Lã Đào có ghi chép thêm vào cuối tháng 6.)

[11] Điện trung thị ngự sử Tôn Thăng tâu rằng: “Công Nhụ văn học vốn không phải sở trường, hành nghĩa cũng không được người đời khen ngợi, chỉ nhờ thế gia mà được lên đến chức vị cao. Trước đây từ Cao Dương chuyển đến Tần Lũng, ông ta cố từ chối vì bệnh tật, xin được nghỉ ngơi, hoặc xin làm cung quan để tiện việc riêng, hoặc xin làm chức nhỏ để an thân. Tuy chức vị cao hơn người, nhưng tài đức không xứng với nhiệm vụ, chức Bí thư giám không phù hợp với Công Nhụ. Nếu quả thật có bệnh, thì nên chấp thuận lời thỉnh cầu của ông ta; nếu thực sự không có bệnh, thì sao lại có thể ngang ngược chống lại mệnh lệnh của Vua mà không thi hành? Kính mong Thánh từ xem xét kỹ, ban chỉ riêng để hợp với công luận.”

(Công Nhụ ngày 28 tháng 2 được bổ nhiệm làm Tri Tần châu. Tôn Thăng trong 《Đàm Phố》 nói rằng Công Nhụ được bổ nhiệm làm Tri Tần châu, nhưng từ chối không nhận, xin làm cung quan, liền được bổ làm Bí thư thiếu giám kiêm quản cung từ. Thăng tâu: “Gần đây có viên quan nào đó cũng xin như vậy, bị trị tội, không nên vì là em trai tể tướng mà làm trái pháp luật.” Công Trước không vui, bèn điều Thăng làm Tri Tế châu. Xét việc điều Thăng làm Tri Tế châu là do vụ Trương Thuấn Dân, còn Công Nhụ được bổ làm Bí thư giám, chứ không phải thiếu giám, cũng không kiêm quản cung từ, 《Đàm Phố》 đều ghi sai, nay không theo. 《Chính mục》 ngày 11 tháng 4 ghi Lữ Công Nhụ đề lễ, 《Thực lục》 không ghi, cần xem xét thêm.)

[12] Chiếu Ngự sử trung thừa Phó Nghiêu Dũ^[1], Thị ngự sử Vương Nham Tẩu cùng cử hai người làm Giám sát ngự sử. (Theo bản tấu của Vương Nham Tẩu, việc cử ngự sử là sắc lệnh ngày mồng 4 tháng 5, nay căn cứ vào thực lục, ghi vào ngày mồng 2, hoặc vẫn chuyển sang ngày mồng 4.)

Nghiêu Dũ và Nham Tẩu tâu: “Thần trước đây vâng chiếu cùng cử Giám sát ngự sử, bèn tiến cử Thừa nghị lang Trương Thuấn Dân, được ban chức. Gần đây, Thuấn Dân vì việc tâu bày bị bãi chức, sai làm Phán cổ viện. Thần cho rằng Thuấn Dân làm quan có ích, bị cách chức vô cớ, dư luận xôn xao, không cho là phải, đã nhiều lần tâu xin, mong bệ hạ đặc biệt khoan dung, cho trở lại chức vụ ngôn quan, trên để giữ thể diện quốc gia, dưới để yên lòng dân. Thần ngày ngày chờ đợi được chấp nhận và thi hành, nên khó cử người khác vào chức Giám sát ngự sử còn khuyết. Hai đạo chiếu thư không dám nhận, đã làm tờ tâu gửi lên Thượng thư tỉnh.”

Lại tâu lên Thượng thư tỉnh rằng: “Nghiêu Dũ cho rằng Thuấn Dân ngay thẳng dám nói, không giấu giếm, trước đây tâu về việc phong sách cho chúa nước Hạ, xin hoãn việc cử sứ giả để xem xét sự việc, cùng việc tâu rằng Khởi cư lang là cận thần của thiên tử, không thể bắt đi sứ với người Khương, cũng có lý. Chỉ vì một lời liên quan đến đại thần mà bị cách chức ngay, ghi thành tội, công khai cho thiên hạ biết, không phải là cách ngăn chặn nịnh hót, khuyến khích trung nghĩa, răn dạy thiên hạ, làm gương cho đời sau. Dù việc ngôn quan bị trách phạt là chuyện thường, nhưng vì danh dự quốc gia, không nên vì thế mà làm. Huống chi từ khi hai cung lâm triều đến nay đã hai năm, chỉ nghe tiếng tốt về việc nghe lời can gián, chưa từng có việc trách phạt lời nói thẳng. Việc hôm nay, thiên hạ đều tiếc, cho rằng đường ngôn luận sẽ dài theo thói im lặng, triều đình sẽ sinh ra nạn bưng bít, bắt đầu từ đây. E rằng không phải là điều hai thánh mong đợi nơi các vị chấp chính, cũng không phải là cách các vị chấp chính báo đáp hai cung, nếu cứ tiếp tục không sửa đổi, tổn hại sẽ lớn. Đã nhiều lần dâng sớ tâu bày, xin cho Thuấn Dân trở lại chức ngôn quan, ngày ngày chờ đợi được chấp thuận. Chức Giám sát ngự sử còn khuyết khó cử người khác, hai đạo chiếu thư không dám nhận, đã làm tờ tâu gửi đi. Kính làm tờ tâu gửi lên Thượng thư tỉnh, mong đặc biệt tâu lên để thi hành.”

[13] Chiếu rằng những người ở các châu từ 70 tuổi trở lên, nếu được bổ nhiệm vào chức Giám đương, Giám miếu, thì được cấp giấy phép sử dụng dịch trạm.

[14] A Lý Cốt sau khi lên ngôi, nghi ngờ triều đình sợ mình, bèn thông đồng với tướng giả của nước Hạ là Ất Bô, thỏa thuận trả lại ba châu Hi, Hà, Dân cho Tây Phiên, và trả lại thành Định Tây thuộc châu Lan cho nước Hạ. Quỷ Chương lại bí mật dùng ấn tín và văn thư kết nối với các hộ thuộc địa giới nhà Hán để làm nội ứng. Tháng 4, bèn phát binh xâm lấn châu Đao, bắt Triệu Thuần Trung và giết chết thủ lĩnh lớn của các hộ thuộc là Kinh Oát Mục cùng hàng nghìn người khác, đóng quân ở núi Thường Gia, chia xây châu Đao thành hai thành để ở. Thành phía bắc chu vi 4 dặm, có 17 lầu canh; thành phía nam chu vi 700 bước, có 7 lầu canh, bắc cầu vượt qua châu Đao. (Ngày này là ngày 2 tháng 5, Quý Sửu.) Dẫn 7 vạn quân bộ và kỵ bao vây trại Nam Xuyên thuộc châu Hà, đốt cháy 25.000 ngôi nhà, lấy 3 vạn hộc lương thực từ kho, bắt 6.000 người thuộc hai tộc Súc Tòng Chước và Dương Gia^[2], đồng thời dẫn mấy vạn quân Hạ tấn công thành Định Tây, đánh bại quân triều đình, giết Đô giám Ngô Mãnh rồi rút lui.

(Ngày 14 tháng 8, chiêu mộ người giết Ất Bô, bao vây Nam Xuyên. Ngày 18 và 24, thực lục mới ghi chép, nay ghi ngày bắt đầu tấn công. Điều này căn cứ theo 《Thanh Đường Lục》 của Uông Tảo. Uông Tảo nói tháng 3 xâm lấn châu Đao, căn cứ theo Triệu Thuần Trung. Xét ngày 22 tháng 4, Lưu Thuấn Khanh còn nói Quỷ Chương ở khu vực phía đông châu Đao, nơi các hộ sinh và thục tạp cư, cướp bóc, cũng là việc thường của người Khương. Vậy việc bắt Triệu Thuần Trung, giết Kinh Oát Mục chắc chắn không phải tháng 3, mà là cuối tháng 4. Việc bắt Triệu Thuần Trung, giết Kinh Oát Mục, không rõ Uông Tảo căn cứ sách nào, cần tra cứu thêm. Quân Hạ xâm lấn thành Định Tây, giết Ngô Mãnh, thực lục cũng không ghi rõ ngày tháng, chỉ đến ngày 12 tháng 6 nhân việc ban ân cho Mãnh mới ghi chép. Nay căn cứ theo lục của Uông Tảo, ghi chép cùng ở đây. Mãnh là Giám áp thành Định Tây, lục của Uông Tảo thiếu sót, nay bổ sung để không mất sự thật.)

[15] Ngày Giáp Dần, ban chiếu: “Những quan chức do Viện Xu mật bổ nhiệm, nếu vì lý do xem xét mà xin được thay thế, điều động, đối chuyển, sai khiển, đều phải báo lên Viện Xu mật để nhận chỉ thị.”

[16] Ngày Ất Mão, phong cho sứ giả tiến cống của Giao Chỉ là Triều tán lang, Viên ngoại lang bộ Hộ Lê Chung làm Viên ngoại lang bộ Lại; phó sứ là Tuyên tiết phó Hiệu úy, Tây đầu Cung phụng quan, Cáp môn Chi hậu Đỗ Anh Bối làm Đông đầu Cung phụng quan, Phó sứ Tả tàng khố Tây Kinh.

[17] Tuần kiểm sứ đô Tả, Hữu Giang châu Ung là Thành Trác bị giáng làm Nội điện Thừa chế, thêm chức Giám tửu thuế châu Quân^[3], lại lệnh cho người đi cùng áp giải đến nơi giao nhận. Do Viện Xu mật tâu rằng ông này bảo lãnh người Giao Chỉ không đúng, cùng việc tự ý sao chép thư trạng của Lê Văn Thịnh gửi cho An Nam nên bị tội.

[18] Ban chiếu giáng chức cho cựu Kinh lược An phủ sứ lộ Quảng Nam Đông là Trương Giáp, Đề điểm hình ngục Lâm Nhan, mỗi người bị kéo dài thời gian khảo hạch thêm hai năm; Chuyển vận phó sứ Cao Bác, Chuyển vận phán quan Trương Thăng Khanh, mỗi người bị giáng một cấp, Thăng Khanh còn bị điều làm Thông phán nơi nhỏ, vì bị các quan tâu rằng Giáp và những người này không kiểm soát được thuộc hạ, trong lúc bắt Sầm Thám đã giết cả người vô tội.

[19] Ban chiếu: “Kiềm hạt lộ Quảng Nam Đông là Dương Tòng trước đây bắt sống được Sầm Thám, không hề giết hại, đặc cách thăng một cấp; người cùng lập công là Lý Phật Lang được phong làm Hữu ban Điện trực, lại ban tên hiệu là Trung; Lương Trọng Văn, Lý Dưỡng đều được phong làm Tam ban Tá chức; Cảnh Chương cùng năm người khác được ban thưởng tổng cộng năm mươi vạn tiền, lệnh cho Kinh lược ty căn cứ thứ bậc mà phân phát.”

[20] Xu mật viện tâu: “Ngày 26 tháng 4, chiếu rằng: ‘Quân cấm phòng thủ ở Tây Quan Bảo và những người được thuê làm việc, nếu giặc Tây xâm phạm Lan Châu, đã áp sát dưới chân thành, mới được phép tập hợp thành đội ngũ, dựa vào địa thế hiểm trở để tránh giặc, hoặc rút về Hi, Hà Châu, không được đón đánh giặc, rơi vào kế của chúng.’ Vốn lo rằng giặc Tây đem đại quân áp sát Lan Châu, cần phải rút lui về phía tây để tránh. Nay thám báo chắc chắn không có đại quân tiến sâu, nếu có quân giặc dần áp sát nơi làm việc, thấy quân mình ít không địch nổi, mới được phép rút lui chọn nơi thuận tiện, dựa vào địa thế hiểm trở để chống giặc, muốn vào các trại bảo gần đó để cùng lực lượng phòng thủ, không được rút về Hi, Hà Châu, khiến giặc đuổi theo. Những người được thuê làm việc trong quân cấm 1.500 người, cũng cần để lại vũ khí, chuẩn bị chiến đấu.'” Chiếu cho Lưu Thuấn Khanh căn cứ vào chiếu chỉ trước đây mà thi hành.

[21] Chiếu rằng: “Các đại sứ thần nếu từng giữ chức tướng, phó, không vì phạm tội mà bị thay thế, nay hợp lệ được bổ nhiệm vào chức vụ thân dân, tuổi dưới 57, đều cho phép theo quy định chọn lọc hồ sơ, trong tờ khai nghiệm cần lập riêng mục, trình lên Xu mật viện.”

[22] Hộ bộ tâu: “Kinh lược an phủ sứ Hà Đông là Lữ Huệ Khanh tấu rằng: ‘Ngoài chính thuế, các châu quân Thái Nguyên, Phần, v.v. gồm mười bốn châu quân còn có thuế hoà địch, căn cứ vào ruộng đất, xem xét mùa màng, chia thành bậc để thu, nhưng chưa từng dùng tiền. Xin giao cho các ty giám sát điều tra dân tình các châu huyện, bàn riêng để lập pháp.’ Lại có thần liêu tâu rằng: ‘Xin giao quan viên bàn bạc, trừ ba châu ngoài sông là biên châu không thu thuế hoà địch, còn mười một châu quân theo lý nên đồng đều thu thuế hoà địch này^[4], hoặc xin giảm ba phần trong số bốn loại lương thảo lớn thuế hoà địch, thu mua ở những nơi trước đây không thu thuế hoà địch.’ Chiếu lệnh cho chuyển vận ty, đề điểm hình ngục ty, đề cử thường bình ty Hà Đông cùng với kinh lược an phủ ty bàn bạc lập pháp rồi tâu lên. Bản bộ xin rằng tất cả thuế hoà địch đều lấy tám phần trong mười phần thuế hàng năm hiện tại làm mức, tuỳ theo hạng dân mà giảm định số phần, không cấp tiền. Gặp năm mất mùa, tuỳ theo mức thuế thu mà giảm bớt, lấy tiền của chuyển vận ty ứng trả để bù vào. Việc dùng bốn loại lương thảo để chiết nạp lẫn nhau, hoặc chiết nạp thử, thuật, gạo, vẫn giữ như cũ. Nếu hộ đó bị mất mùa chưa đến năm phần, cho phép theo lệ cũ chi chuyển, không được tạo ra khoản chiết nạp mới, và xin đổi tên thuế hoà địch thành trợ quân lương thảo^[5].” Được chấp thuận.

Theo gia truyền của Lữ Huệ Khanh, vào ngày 8 tháng 6 năm Nguyên Phong thứ 8, bản mới đã bỏ đi các chữ “Lữ Huệ Khanh tấu xin ủy thác cho Giám ty điều tra tình hình dân chúng các châu huyện, bàn riêng về việc lập pháp”. Nay vẫn theo bản cũ.

Gia truyền của Lữ Huệ Khanh chép việc năm Nguyên Phong thứ 8: Tệ nạn thu mua lương thực ở Hà Đông đã kéo dài gần trăm năm. Khi Huệ Khanh mới đến, đã tâu lên việc này, xin miễn trừ các khoản nợ cũ, nhưng chỉ giới hạn đến trước năm Nguyên Phong thứ 4. Đến lúc này, nhân đại xá, các khoản tiền thuế và nộp kèm theo hai loại thuế đều được miễn trừ, nhưng việc thu mua lương thực thì không được áp dụng.

Huệ Khanh bèn dâng sớ nói: “Ngoài chính thuế, 13 châu quân như Thái Nguyên, Phần Châu còn có thu mua lương thực. Sau khi điều tra, được biết ban đầu căn cứ vào ruộng đất, xem xét mùa màng, chia thành các bậc để thu mua: gạo mỗi đấu 30 đồng, thóc 16 đồng, đậu tương 22 đồng, cỏ mỗi bó 10 đồng. Tuy giá định khá rẻ, nhưng dân chúng vào mùa thu hoạch được nhận tiền trước, nên chưa thấy bất tiện. Về sau, các cơ quan làm sai mục đích ban đầu, một phần tư trả bằng tiền mặt, ba phần tư trả bằng trà, lại lấy số lượng thu mua một lần làm định mức, khi có việc mua bán, cắt giảm đều như chính thuế; còn khi gặp thiên tai vào mùa hạ thu, lại cứ theo tên gọi thu mua lương thực mà không được xét miễn trừ như chính thuế, từ đó dân chúng mới bắt đầu khổ sở.

Đến niên hiệu Gia Hựu, các cơ quan lại cho rằng giá trị hàng hóa trao đổi không thực tế, nên định lại giá gạo mỗi đấu 12 đồng 5 xu, thóc 10 đồng, đậu tương 9 đồng 5 xu, cỏ mỗi bó 4 đồng, đều trả bằng tiền mặt. Như vậy giá lại giảm hơn một nửa. Từ niên hiệu Hi Ninh trở đi, lại trả một nửa bằng tiền mặt, một nửa bằng muối và vải. Đến năm Nguyên Phong thứ nhất, các cơ quan lại xin không trả tiền thu mua lương thực cho dân nữa. Nay Ty Chuyển vận kịp thời đến các châu quân biên giới mua lương thực, cỏ khô để dự trữ, nếu gặp thiên tai, căn cứ vào số lượng đã mua để khấu trừ vào số thuế dân phải nộp; nếu không có thiên tai, ba năm một lần đổi thành trà. Từ đó, việc thu mua lương thực không còn dùng tiền nữa.

Xét các khoản nợ thu mua lương thực tích lũy ở địa phương này, căn cứ vào ân xá năm Gia Hựu thứ 4 tháng 10 và năm thứ 7 tháng 9, đều ấn định niên hạn, đặc cách miễn trừ. Đến ân xá năm Trị Bình thứ 2 tháng 11 và năm Hi Ninh thứ nhất tháng 11, lại chỉ miễn trừ cho hộ thuộc đẳng thứ tư trở xuống, còn các ân xá khác đều không đề cập, vì thế đến nay các khoản nợ tích lũy vẫn còn rất nhiều. Như vậy, tuy có tên gọi là thu mua lương thực, nhưng dân chúng chưa từng nhận được tiền, lại không được xét miễn trừ khi gặp thiên tai, cũng không được miễn trừ theo ân xá. Còn các hộ khá giả, lại phải chuyển lương thực đến biên giới nộp^[6], có khi mỗi đấu gạo bán được 300 đồng, so với thuế ruộng còn đáng thương hơn.

Nay những người bàn luận chỉ cho rằng kho dự trữ biên giới Hà Đông thực sự dựa vào việc thu mua lương thực, dù có nợ đọng cũng không thể miễn trừ. Thần cho rằng không phải vậy. Nay định mức thu mua lương thực hàng năm của địa phương ước tính khoảng 824.000 hộc, dù gặp mùa màng bội thu, số nộp cũng không quá bảy phần. Nếu sức dân có thể thúc ép thêm, thì dù không có nợ đọng cũng đã đủ chi dùng trong năm. Nếu không thể thúc ép, thì ngay cả định mức chính thức trong năm cũng không đủ, làm sao có thể lo xa đến nợ đọng? Dù có các cơ quan dùng roi vọt thúc giục, bắt họ nộp, chắc chắn sẽ còn thiếu số chính thức trong năm, như vậy triều đình dù không miễn trừ, cũng chỉ khiến các cơ quan dùng văn bản thúc giục hão huyền, lại tạo cơ hội cho bọn lại dịch tham nhũng, rốt cuộc cũng không có ích gì cho việc chi dùng quốc gia.

Kính nghĩ Hoàng đế bệ hạ mới lên ngôi, Thái hoàng thái hậu bệ hạ ra coi việc triều chính, lúc mới ban bố chính sách, đang lấy lòng nhân sâu sắc ban ân huệ lớn cho thiên hạ. Vào lúc này, nếu không đặc cách miễn trừ, thì tệ nạn của một vùng sẽ không có lúc nào được cứu vãn. Huống chi dân chúng Hà Đông từ khi có chiến sự, bị bắt phu phen, điều động, sự khốn khổ đã được triều đình biết đến, lại thêm thuế má khổ vì phải chuyển lương thực đi xa, nông dân bị chia cắt vì tập luyện việc võ, mùa thu năm ngoái lại gặp nạn lũ lụt, thì nỗi khổ của họ càng đáng được thương xót. Mà nợ đọng và định mức chính thức trong năm, việc không thể cùng lúc thực hiện, lý lẽ rất rõ ràng, nếu bãi bỏ thì chỉ là giảm con số hư trên sổ sách, mà thực sự là ân huệ của triều đình.” Lời tâu được chấp thuận. Huệ Khanh lại cho rằng dù miễn trừ nợ đọng, nhưng không sửa đổi tận gốc, thì năm mất mùa vẫn thu đủ, khiến nỗi khổ lưu lạc của dân chúng vẫn còn, mà không biết rằng vài năm sau, tệ nạn nợ đọng sẽ lại như trước. Bèn xin căn cứ vào số lượng thu mua lương thực mà mỗi hộ đã nhận, ngoài số tiền quan phủ phải trả đã khấu trừ, phần còn lại đều chuyển thành thuế thu đông chính thức để nộp. Khi gặp thiên tai, việc xét miễn trừ, tạm hoãn đều theo luật thuế. Ngày 8 tháng 6 năm Nguyên Phong thứ 8 có thể tham khảo.

[23] Theo lời tâu của sách 《Biên loại Thần Tông hoàng đế ngự chế》, các nhà quan lại trong và ngoài triều, nếu được ban cho các chiếu chỉ, tráp sắc có bút phê của hoàng đế, trừ những việc liên quan đến cơ mật biên giới, còn lại nếu có ý muốn cất giữ cẩn thận, không muốn để các cơ quan kiểm tra đối chiếu, xin cho được niêm phong kín gửi đến cơ quan tại chỗ để nộp lại. Được chấp thuận.

[24] Ngày Bính Thìn, Tuyên nghị lang Đặng Trung Thần được bổ làm Chính tự.

[25] Ngày Đinh Tỵ, Trung thư tỉnh tâu: “Các vùng Hà Bắc, Thiểm Tây, Kinh Đông, Kinh Tây, Hoài Nam trước đây chia làm hai lộ đông tây và nam bắc, mỗi lộ đặt một viên quan Đề điểm hình ngục. Gần đây đã hợp nhất các lộ, để hai viên quan cùng quản lý. Châu huyện rộng lớn, xa xôi, gặp phải các vụ án hình sự, trộm cướp, công văn bị trì hoãn, việc đốc thúc bắt giữ và tuần tra không được chuyên nhất.” Chiếu chỉ chia lộ sai quan và các ty sai quan kiểm pháp theo chế độ cũ.

[26] Chiếu chỉ cho cố Tham tri chính sự Ngô Khuê đặc cách cho một người con được chiếm xạ sai khiển một lần. Do Trung thư thị lang Lã Đại Phòng và Đồng tri xu mật viện Phạm Thuần Nhân tâu rằng, Ngô Khuê vào đời Nhân Tông làm Tri chế cáo, năm Gia Hựu nguyên niên từng dâng sớ xin lập Anh Tông làm hoàng thái tử.

[27] Chiếu rằng: “Các quan viên nhờ việc buôn bán mà tăng lợi nhuận được thưởng, chỉ những người đã mất, về hưu và được giảm khảo hạch dưới một năm thì được miễn, còn lại những người được thăng chức, thăng nhiệm, giảm năm khảo hạch được thưởng, đều phải truy thu lại một nửa, thăng một bậc, thăng một nhiệm theo số năm khảo hạch mà giảm bớt. Những người được tuyển chọn sau khi thay đổi, kéo dài thời gian thăng bậc; những người đã thay đổi chức vụ và giảm năm khảo hạch không đủ một bậc, đều kéo dài thời gian khảo hạch. Riêng Lữ Gia Vấn truy thu ba chức, kéo dài bốn năm khảo hạch, Ngô An Trì truy thu hai chức, Giả Xương Hoành truy thu một chức.” Trước đó, Hữu ty gián Vương Địch xin truy thu lại những phần thưởng không xứng đáng, chiếu cho Hộ bộ liệt kê việc này. Hộ bộ liệt kê tên họ, những người phải truy thu gồm hơn một trăm người. Thị ngự sử Vương Nham Tẩu tâu: “Thần nghĩ rằng việc thăng giáng phải xem xét kỹ, thì việc khuyến khích và ngăn cản mới rõ ràng, việc khuyến khích và ngăn cản rõ ràng thì việc thiên hạ sẽ đơn giản và đạo trị quốc sẽ trong sạch. Một khi sai lầm, thì việc dùng để khuyến khích và ngăn cản sẽ trở thành nguyên nhân khơi dậy lòng người và sinh ra tai họa. Thần nghe rằng phạt đúng tội thì gian tà sẽ dừng lại, thưởng đúng người hiền thì bề tôi sẽ được khuyến khích. Không đúng tội, thì chỉ khơi dậy cái cớ để làm gian tà. Vì vậy, việc ban thưởng và thu hồi không thể không xem xét kỹ. Nay những người được thưởng không xứng đáng tuy đều là phi nghĩa, nhưng xét kỹ thì trách nhiệm có nặng nhẹ, việc làm có sâu cạn, tác hại có nhiều ít, không thể không phân biệt. Việc thưởng trước đây đã là quá đáng, nay sửa lại hình phạt mà lại quá đáng, thì vẫn là sai lầm. Xin miễn việc giảm bớt một cách chung chung.” Do đó, Thượng thư tỉnh nghị định xin chỉ, nên có chiếu này.

(Năm ngoái, ngày mùng 4 tháng 11, ngày Mậu Ngọ, theo lời Vương Địch, lệnh cho Hộ bộ liệt kê tên những người được thưởng không xứng đáng. Chương của Vương Nham Tẩu, theo bản tập kèm theo. Cựu lục nói rằng việc buôn bán tính lãi để khen thưởng người có tài, Tiên đế đã ban thưởng từ lâu, đến nay mới cho là quá đáng, truy thu lại. Tân lục biện rằng pháp buôn bán do Lữ Gia Vấn thi hành sai lầm, gây hại rất lớn. Đến nay, thay đổi pháp luật truy thu thưởng, vẫn là hình phạt nhẹ. Nay xóa bỏ 48 chữ.)

[28] Ngày Kỷ Mùi, ban chiếu cho phép các quan lại dâng lễ vật nhân dịp Khôn Thành tiết, theo lệ như Hưng Long tiết.

[29] Lại ban chiếu rằng, các khoản vải lụa đổi chác từ Nội tàng khố theo lệnh nội giáng, phải ước định giá bán hiện tại để nộp, theo yêu cầu của Hộ bộ.

[30] Ngự sử trung thừa Phó Nghiêu Dũ, Gián nghị đại phu Lương Đào, Thị ngự sử Vương Nham Tẩu, Tư gián Chu Quang Đình, Vương Địch, Ngự sử Tôn Thăng, Hàn Xuyên, dâng tấu luận rằng Trương Thuấn Dân không nên bị cách chức Ngự sử, tấu chương liên tục không dứt. Ngày Canh Thân, ban chiếu cho Tam tỉnh và Xu mật viện triệu tập các quan đài gián đến Đô đường tuyên dụ rằng: “Triều đình chọn dùng các khanh làm quan giám sát, chính là để phân biệt phải trái, nghe nhìn không mê hoặc, nên từ trước đến nay các chương tấu phần nhiều được chấp thuận. Nay Trương Thuấn Dân nói không đúng, đâu chỉ là việc nói Văn Ngạn Bác chủ trương Lưu Phụng Thế? Huống chi như việc kiến nghị xin hỏi tội nước Hạ, nếu nghe theo lời ấy, há chẳng phải gây việc cho nước? Chỉ cho cách chức ngôn quan, là vì sợ sau này còn có tấu chương, khó lấy được lòng tin; nếu lại để ở chức ngôn quan, sợ làm lầm tai mắt. Nay đưa nguyên tấu của Thuấn Dân cho các khanh xem, nên xem xét kỹ lưỡng.”

[31] Nghiêu Du và các người khác đều không nhận mệnh, lui về rồi dâng sớ nói: “Bọn thần kính nhận ý chỉ của bệ hạ, không khỏi cảm động và lo sợ. Nếu không phải bệ hạ thấu hiểu chí hướng của Thuấn Dân vốn là tận trung, và xét thấy tấm lòng của bọn thần chủ yếu là tiếc thể diện, thì sao lại an ủi đến thế? Bọn thần thật may mắn! Muốn báo đáp ân đức lớn lao, nhưng không biết chết ở đâu. Thánh dụ nói: ‘Ví như việc kiến nghị xin hỏi tội nước Hạ, nếu nghe theo lời ấy, há chẳng phải là gây việc cho nước nhà sao?’ Bọn thần đã xem kỹ chương tấu của Thuấn Dân, trong đó nói: ‘Nay thần tấu trình, không phải muốn khởi binh hỏi tội, cũng không phải muốn dứt khoát không phong tước, chỉ xin tạm dừng việc cử sứ giả, không cần phải vội vàng như vậy.’ Lời này rất rõ ràng, không có ý gì khác, chỉ mong triều đình thận trọng mà thôi. Kính mong bệ hạ xem xét thêm, thì lỗi của Thuấn Dân nên được tha thứ. Đã không thấy văn bản nào nêu rõ tội của ông ấy, lại còn dùng danh nghĩa cách chức làm tổn thương thể diện, đó là lý do bọn thần không thể không nói. Mong bệ hạ mở rộng trí tuệ, lắng nghe mọi điều từ bốn phương, những người giữ trách nhiệm can gián dù có tính toán quá mức, cũng đừng tiếc thu nhận, lời nói có chút sai lệch cũng nên bao dung, để mọi người dám mở rộng tấm lòng phụng sự Vua, dốc hết lòng trung báo quốc, đó là nguyện vọng của bọn thần. Kính xin bệ hạ ban xuống các chương sớ trước sau của bọn thần giao cho Tam tỉnh bàn bạc công khai, sớm ban hành thi hành.”

[32] Lại tâu rằng: “Thần trước đây được ơn Vua triệu đến đô đường, lệnh cho các quan chấp chính tuyên dụ việc bãi chức của Trương Thuấn Dân, đã có chương khác tâu lên. Thần có nghe ở đô đường những việc phù hợp với lời đồn bên ngoài, không dám không tâu hết lên bệ hạ. Thần ngu trung, cho rằng giấu giếm để hưởng vinh hoa, không bằng nói hết mà chịu tội. Hàn Duy tự nói, việc trách phạt Thuấn Dân là do Duy tâu xin trước rèm để thi hành, lại nói: ‘Quyền nặng quyền nhẹ, khó tiếc một vị ngự sử mới.’ Đó là Duy làm sai lạc ý nghe của bệ hạ. Nếu bàn về Trương Thuấn Dân thì nhẹ, nhưng ngự sử là quan tai mắt của thiên tử, giữ trách nhiệm kỷ cương triều đình, thì không thể coi là nhẹ được. Nay cách chức quan tai mắt, là để che lấp sự sáng suốt của nhà Vua; hủy hoại trách nhiệm kỷ cương, là để làm rối loạn pháp chế quốc gia. Xem xét các đời trước, chỉ có việc bịt đường ngôn luận mới mở nguồn tai họa, chưa từng nghe việc đè nén quyền thần mà sinh hậu họa. Vậy thì việc có hay không có sư viên, chưa bằng việc hưng thịnh hay suy vong của hiến ty, mà Duy coi ngự sử là nhẹ, thần không biết có thể được không.

Lại nữa, Phạm Thuần Nhân tuy nói nhiều, nhưng không đúng nghĩa lý. Thần cho rằng lời bàn của Hàn Duy, há chẳng phụ lòng mong mỏi của bệ hạ, dưới làm mất lòng sĩ đại phu sao? Triều đình an ủi bậc lão thần, nên có cách riêng, phải làm sao trên dưới không tổn hại, bậc lão thần được yên ổn, mới là kế hay. Nay vì họ mà đánh đổ phong hiến, phá hoại kỷ cương, làm động lòng thiên hạ, tổn thương thể thống quốc gia, mà muốn an ủi bậc lão thần, nếu bậc lão thần biết chút nghĩa lý, há có thể yên được sao? Bệ hạ muốn an ủi họ, không biết rằng lại làm cho họ không yên. May thay bệ hạ hạ cố suy nghĩ, e rằng không bằng sửa đổi thì tiện hơn. Thánh nhân thành thánh nhân, là do sửa lỗi không tiếc. Tiếc mà không sửa, e rằng đức ngày càng suy; sửa mà không ngại, thì cái đẹp ngày càng đầy đủ, xin bệ hạ chọn lấy.

Từ xưa, người chính trực ai chẳng muốn hết lòng trung với Vua, Vua cũng há chẳng muốn nghe lời nói thẳng, thường lo các đại thần chấp chính ngăn cách ở giữa, khiến ý tốt ban đầu của minh chủ bị thay đổi, tấm lòng tốt của trung thần không được bày tỏ hết, thật là đau xót. Cái tệ của chấp chính, chỉ muốn Vua không tin lời quan ngôn sự, để có thể làm việc riêng, bệ hạ không thể không biết. Thuấn Dân chỉ là một kẻ tiểu nhân, không thể làm họa phúc cho thần, thần khổ sở gì mà trên trái ý bệ hạ, dưới trái ý quyền thần, cứ nói mãi? Đó là điều bệ hạ nên xét. Bệ hạ thông hiểu sử sách, xem xét dấu vết trị loạn xưa nay đã rõ. Việc quốc gia, có thần hết sức can gián thì tốt, hay không có ai can gián thì tốt? Thần lấy việc nói làm chức trách, nói mà không được dùng, còn mặt mũi nào ra vào triều đình? Xin bị đày ải, để tạ tội vô công.”

Dán tờ vàng: “Xét bản sớ của Thuấn Dân bàn việc sách phong chúa nước Hạ, chỉ có lời văn thư tra hỏi, vốn không có lời hưng binh vấn tội, mà các quan tả hữu lại lấy việc văn thư làm việc hưng binh, lừa dối bệ hạ, không nói rằng việc văn thư qua lại ở biên giới vốn là chuyện thường, há có lý nào hưng binh? Như châu Hùng với người phương Bắc, việc lớn nhỏ cũng thường ngày trao đổi văn thư, có khi nào xảy ra chuyện gì? Chỉ vì không nói đến dùng binh, thì không đủ làm động lòng bệ hạ, mà kích động thánh ý, đó là kế sâu của quyền thần hãm hại trung lương vậy. Bệ hạ tin họ, chính là rơi vào kế của họ.”

[33] Lại nói: “Thần bọn tôi bàn việc Trương Thuấn Dân bị bãi chức là không đúng, sau khi tuyên dụ, lại hai lần dâng sớ trình bày rằng Thuấn Dân vốn không có tội, do đại thần dựng lên, xin ban cho xem xét, lại cho phục chức, nhưng chưa được nghe theo và thi hành. Thần bọn tôi sợ rằng người tiến cử sẽ nói rằng Ngự sử không có lệ bãi chức rồi lại phục chức, xin kể chuyện xưa, xin bệ hạ xem xét. Vào đầu niên hiệu Khai Nguyên, Minh Hoàng chăm chỉ việc nước, phải trái rõ ràng không thể lừa dối, kỷ cương nghiêm minh không thể rối loạn, hình phạt công bằng không vì nể nang. Việc có bị che giấu, không biết thì thôi, biết thì nhất định phải làm, người ngay thẳng được hết lòng trung, kẻ gian tà không thể dùng mưu mẹo. Lúc đó Thôi Nhật Tri làm Kinh Triệu Doãn, tham lam tàn bạo không theo pháp luật, Ngự sử Dương Sướng cùng Ngự sử đại phu Lý Kiệt bàn nhau hặc tội ông ta, Kiệt lại bị Nhật Tri dèm pha trước mà bãi chức, Sướng tâu rằng: ‘Cơ quan giám sát, nếu bị đe dọa mà thành mưu kế của kẻ gian, thì Ngự sử đài có thể bỏ đi.’ Vua cho lời nói thẳng thắn, liền lệnh cho Kiệt vẫn giữ chức cũ, giáng Nhật Tri làm Hấp Huyện Thừa. Lúc đó thiên hạ không khen Dương Sướng giỏi nói, mà phục Minh Hoàng biết nghe; không thương Nhật Tri bị đuổi, mà mừng Lý Kiệt được dùng lại; không khen ngợi cơ quan giám sát tự bảo toàn, mà vui mừng vì lời dèm pha cuối cùng bị phá vỡ. Minh Hoàng không tiếc sửa lỗi, mà lợi ích như vậy, sử sách ghi chép, lưu truyền mãi mãi.

Nay đại thần lấy đúng làm sai, làm bệ hạ nghe lầm, còn hơn cả Nhật Tri; Ngự sử ngay thẳng dám nói, trung tín mà bị tội, oan hơn cả Lý Kiệt; quan giám sát giữ nghĩa mà tranh luận, lại nhiều hơn Dương Sướng; mà bệ hạ thông minh thánh triết, gấp mười lần Minh Hoàng. Xem xét nên sâu sắc, sửa đổi nên nhanh chóng, mà lại chậm trễ như vậy, đó là điều thần ngu muội không hiểu. Không biết từ xưa đặt ra Gián quan, Ngự sử, là muốn thuận theo ý triều đình hay muốn sửa chữa việc triều đình? Nếu muốn thuận theo ý, thần cho rằng không cần đặt; nếu muốn sửa chữa việc, thì thần cho rằng không thể bỏ. Bệ hạ lấy địa vị tôn quý, cùng thần bàn thế, lời thần không thể thực hiện; bệ hạ để tâm hư tĩnh, cùng thần bàn lý, lời thần có thể được dùng. Kính mong bệ hạ xem xét lý do Khai Nguyên thịnh vượng, nghĩ về Minh Hoàng hiền minh, lòng thánh hơi lay động, phá lời dèm pha mà giữ vững kỷ cương, dễ như trở bàn tay. Thần lấy Nghiêu, Thuấn mong bệ hạ, không dám lấy Minh Hoàng ban đầu chăm chỉ sau lười biếng mà so sánh với đức toàn vẹn. Bệ hạ cho là đúng, thì xin làm theo lời thần; cho là sai, thì xin bãi chức thần. Nơi kỷ cương, do thần bọn tôi không ngay thẳng, làm nhục triều đình, được bị đuổi đi, để ngăn chặn sự công bằng, đó là may mắn của thần bọn tôi.”

[34] Lại xin vào chầu ở điện Diên Hòa, tâu rằng: “Thần trộm thấy Điện trung thị ngự sử Lã Đào, Giám sát ngự sử Thượng Quan Quân ban đầu đều nói việc bãi chức Giám sát ngự sử Trương Thuấn Dân là không hợp với công luận, mỗi người đều nói đã từng có chương sớ luận bàn. Đào từng ở Viện Lý kiểm, giữa đám đông, tự đọc lời trong sớ của mình; Quân cũng từng ở sảnh Ngự sử, đối diện Vương Nham Tẩu, Hàn Xuyên, đọc lớn chương sớ của mình, và đều nói là đã dâng vào ngày 25 tháng 4. Thần tin là như vậy. Trộm thấy ngày 9 tháng này, có nội phê thánh chỉ, triệu thần Nghiêu Du, thần Đào, thần Nham Tẩu, thần Quang Đình, thần Địch, thần Thăng, thần Xuyên, tổng cộng bảy người đến Đô đường để nghe tuyên dụ, nhưng chỉ có Đào và Quân không được triệu. Xét: Ngự sử từ xưa đến nay, việc tâu bày không cần báo cáo với trưởng quan, thần không ép Đào và Quân luận bàn, mà là Đào và Quân tự nói với thần Nghiêu Du, thần Nham Tẩu rằng đã có chương tấu. Nay việc triệu đến Đô đường mà không được triệu, khiến thần nghi ngờ rằng Đào và Quân chưa từng có lời tâu. Như vậy, là công khai lừa dối, làm sao có thể tin được? Thần lo rằng những chương sớ dâng lên trước sau cũng không phải là sự thật, làm sai lạc thánh thính, không dám không tâu. Xin hạ lệnh xét lại, nếu quả thật không có chương sớ, xin ban chỉ thi hành.” Chiếu cho Đào và Quân giải trình.

[35] Đào tâu rằng:

[36] Kính xét: Đường Ngự sử đại phu Lý Thừa Gia từng triệu tập các Ngự sử trách rằng: “Gần đây Ngự sử đàn hặc việc, không thỉnh ý Đại phu, có hợp lễ không?” Giám sát Ngự sử Tiêu Chí Trung tiến lên nói: “Trong đài không có trưởng quan, Ngự sử là tai mắt của nhà Vua, cùng nhau phụng sự chủ, được tự đàn hặc, không cần thông báo. Nếu thỉnh ý Đại phu rồi mới được đàn hặc, thì đàn hặc Đại phu lại không biết thỉnh ý ai?” Thừa Gia im lặng. Vốn triều đình đặt ra đài gián, muốn mỗi người đều đưa ra ý kiến riêng, để giúp thêm sáng suốt. Vì thế, các danh khanh, vĩ nhân đời trước cũng không cần phải cùng đồng liêu dâng tấu chương bàn luận việc cũ. Thần thấy gần đây, muốn nói một việc, trong đài thường bàn bạc trước, định ra một ý kiến, khiến các quan gián kết thành bè đảng, không xét đúng sai sự lý, chỉ cốt dùng sức đông để thắng công luận, ép triều đình phải nghe theo. Thần thật lòng lo lắng về điều này.

[37] Trước đây, Trương Thuấn Dân bị bãi chức, Vương Nham Tẩu nói: “Cần phải xử lý.” Lúc đầu thần chưa suy nghĩ sâu, chỉ thấy đồng liêu vì lời nói mà bị bãi, cũng muốn biện bạch minh oan, bèn nói với Nham Tẩu: “Cũng định dâng một tờ tấu.” Sau đó đến sảnh Trung thừa, thấy Phó Nghiêu Dũ sắp đưa ra tờ tấu xin lưu lại Thuấn Dân, bảo thần đọc xong, thần nói với Nghiêu Dũ: “Cũng định xử lý.” Lui về viết được mấy câu trong tờ tấu, xin triều đình bảo toàn đường lối ngôn luận, giữ lại Thuấn Dân, nhưng đầu đuôi chưa đủ, chưa chép ra. Hôm sau, ở Lý kiểm viện, gặp Vương Nham Tẩu hỏi thần: “Tờ tấu nói thế nào?” Thần đáp: “Vừa nghĩ được mấy câu.” Rồi đọc: “Thuấn Dân tính trời ngay thẳng, gặp việc là nói, tuy suy nghĩ có chỗ chưa kín, nhưng lòng không a dua.” Lúc đó thần có ý định tâu bày, nhân Nham Tẩu hỏi, bèn nói mấy câu đó, chứ không nói ngày 25 tháng 4 sẽ dâng lên. Lúc đó Phó Nghiêu Dũ không có mặt, cũng không nghe thấy những lời đó.

[38] Thần sau đó tự mình suy nghĩ kỹ càng, Trương Thuấn Dân từ khi vào đài đến nay, nói mấy việc đại để sơ lược không thể thi hành, bèn nhớ lại ngày cùng Thuấn Dân lên điện, thấy Thuấn Dân trình bày việc biên cương, xin bãi bỏ việc phong sách cho Tây Hạ, và cho hỏi tội. Thần cho rằng bệ hạ mới thân chính, Thái mẫu buông rèm, đúng là lúc nên yên tĩnh, Thuấn Dân lại xin hỏi tội người Tây, rõ ràng là không tiện cho quốc thể. Triều đình bãi chức, cho chuyển sang một chức vụ khác, không phải là quá đáng. Huống hồ mọi người đã có văn bản, thần không cần phải tấu trình nữa. Sau đó Nghiêu Dư, Nham Tẩu không hỏi thần xem văn bản đã vào chưa, thần cũng không từng báo cho họ biết.

[39] Đến khoảng ngày 6, 7 tháng này, đến sảnh Thị ngự sử, Nham Tẩu đưa ra một tờ tấu chương do Tôn Thăng soạn cho thần xem, nói: “Sắp tới sẽ họp ở chỗ Trung thừa để liệt tên dâng chương.” Thần đã biết rõ lời Thuấn Dân nói không thể thi hành, nay Trưởng, Nhị vốn không bàn đến việc liên chương, đột nhiên muốn kéo theo, muốn liên danh dâng chương, e có nghi ngờ về việc a dua kết bè, bèn cùng Thượng Quan Quân, Hàn Xuyên đến chỗ Nghiêu Dư, muốn nói rõ đầu đuôi. Lúc đó, Nham Tẩu đã có mặt trước, thần bạch với Nghiêu Dư, Nham Tẩu rằng: “Việc này căn bản không chính, chỉ bàn đến ngọn ngành, khó mà hợp sức. Nghe nói đã có hơn 20 chương, nếu bớt đi một tên, cũng không phải là ít.” Lại bạch với Trung thừa: “Thị ngự chỉ bàn công luận xem lời Thuấn Dân nói về việc biên cương có đúng hay không.” Nghiêu Dư nói: “Hắn đã đi rồi, đồng liêu hãy thương xót.” Nham Tẩu nói: “Như vậy thì không ép nữa.” Vì Thuấn Dân do Nghiêu Dư, Nham Tẩu tiến cử làm Ngự sử, nay xấu hổ vì hắn không xứng chức, cố gắng kéo mọi người cứu hắn.

[40] Vì thần là kẻ sĩ nghèo hèn từ phương xa, ở triều đình cô độc, tự biện minh việc Chu Quang Đình đàn hặc Tô Thức về đề mục sách vấn, sau đó Nghiêu Dữ, Nham Tẩu thường ôm lòng hận giận, không cùng thần bàn luận. Gần đây lại vì các quan giảng diên muốn giảng sách ở điện khác, thần một mình tấu trình, từ đó Nghiêu Dữ gặp thần thường không nói chuyện. Mấy người ấy, hoặc ở trong đài, hoặc ở chỗ riêng, phần nhiều thì thầm nói nhỏ, thần đều không được nghe, thần cũng không dám cố đến gần. Mỗi khi hỏi thăm được việc chính sự triều đình và lợi hại trong dân gian, chỉ tự suy xét phải trái, hoặc nói hoặc không nói, thường khác với mọi người, cũng không thể kể hết cho ai. Nay nhận được chỉ dụ triều đình phân tích, lý lẽ đã hết ở đây.

[41] Xưa nay các quan đài gián tâu việc, nếu không phải là mưu gian lừa dối trên, vốn không có lý do phân tích. Chỉ vì gần đây Nghiêu Dữ và các người khác tâu việc không đúng, sắc ba tỉnh triệu đến đô đường tuyên dụ, trong ngoài xôn xao, lấy đó làm cớ, mà thần cùng Thượng Quan Quân được miễn, nên Nghiêu Dữ và các người khác càng thêm phẫn hận, nhất định muốn tìm khuyết điểm của thần, thêu dệt tô vẽ, để thỏa ý riêng, vu cáo thần là công khai lừa dối. Thần cho rằng lừa dối Vua thì tội không tha được, thần chỉ là không dám a dua, mà Nghiêu Dữ và các người khác lại thêm tội lừa dối cho thần. Các chương tấu của thần trước sau, hoặc lưu lại, hoặc ban xuống, bệ hạ thánh minh, ắt đã thấy rõ thật giả, thần càng không dám tự biện. Chỉ là khi nghe Thuấn Dân bị bãi chức, suy nghĩ chưa kỹ, liền nói với Nghiêu Dữ, Nham Tẩu rằng “cũng định dâng văn tự”, “cũng định xử lý”, sau này suy nghĩ kỹ, thấy có lý do không cần nói, sợ thành ra hấp tấp, nên không tấu trình, há phải là lừa dối Nghiêu Dữ? Kính mong bệ hạ xét rõ đầu đuôi.

[42] Thượng Quan Quân tâu rằng: “Thần trước đây nghe nói Trương Thuấn Dân vì lời nói sai sự thật mà bị cách chức Ngự sử, đã từng dâng sớ xin xét lại sự ngay thẳng của ông ta, để mở rộng con đường can gián. Sau đó, thần suy nghĩ kỹ lại, Thuấn Dân bị cách chức Ngự sử, nhưng được giữ chức ở Viện Cổ, không phải là bị đày ải, việc này của triều đình không phải là sai lầm. Sau đó, Vương Nham Tẩu có gửi cho thần một bức thư nhỏ, hỏi: ‘Việc của Vân đã bàn lại chưa?’ Thần nghĩ rằng, bề tôi bàn việc, mỗi người đều phải hết sức trình bày ý kiến của mình, không nên bỏ qua ý kiến của mình để đồng tình với người khác, vì vậy thần không thể tùy thuận. Phó Nghiêu Dũ, Vương Nham Tẩu lại dâng tấu, xin ghi lại bức thư đó để báo lên.” Vân là tên tự của Thuấn Dân. Vua phê: “Quan Ngự sử bàn việc, tự nhiên phải hết sức trình bày ý kiến của mình. Xem lời phân tích của Thượng Quan Quân, trong đó có bức thư của Vương Nham Tẩu gửi cho Quân, hỏi: ‘Việc của Vân đã bàn lại chưa?’, rõ ràng là muốn mọi người đồng ý với ý kiến của mình. Nếu tình trạng này kéo dài, chẳng phải sẽ thành bè phái sao? Không biết từ trước đến nay, Ngự sử đài bàn việc, có cho phép mỗi người trình bày ý kiến riêng, hay phải tùy thuận nhau. Hãy lệnh cho Vương Nham Tẩu phân tích xem đã từng gửi thư cho Thượng Quan Quân nói về việc bàn lại việc của Vân hay chưa, và báo cáo sự thật.” Đồng thời, đưa ra việc Trương Thuấn Dân vì hạn hán mà xin trị tội Bỉnh Thường, càng thấy rõ sự ngây thơ của Thuấn Dân.

(Trong 《Ngự tập》 ngày 21 tháng 5 có ghi chép này, nay chọn lấy để thêm vào. 《Thực lục》 nói rằng Quân phân tích rõ ràng đã từng dâng sớ, không phải là sai lầm, chỉ là trong cung đã nhầm lẫn không đưa ra ngoài. Xét trong 《Ngự tập》 không ghi chép việc này, cần tra cứu thêm.)

[43] Nham Tẩu nói: “Hôm qua, vì việc Trương Thuấn Dân bị bãi chức, văn thư đến đài, các quan trong đài liền đến sảnh, thần công khai nói rằng chức vụ giám sát vốn cho phép nghe ngóng mà tâu việc, không nên vì một lời bàn về đại thần mà sai sự thật, liền bãi chức ngôn quan. Thượng Quan Quân và những người khác cũng có lời này, vốn không có ý kiến khác, sau đó biết rằng mỗi người đều có chương sớ luận bàn. Thần luôn lấy lòng thành thật đối đãi với đồng liêu, không nghi ngờ gì, nhưng sau nhiều ngày, không biết Quân đã từng hay chưa từng nói lại, nên đã gửi một tờ giấy nhỏ hỏi Quân rằng: ‘Việc kia đã từng bàn lại chưa?’ Đó chỉ là lời hỏi thăm, không có ý ép buộc. Hơn nữa, trong đài, chương sớ đôi khi trao đổi với nhau, đó là việc thường của đồng liêu, làm hay không làm là do mỗi người, không phải thần có thể khiến họ hợp lực. Nếu Quân từ đầu không có văn tự, thần cũng không hỏi lại. Thêm nữa, hôm qua khi thần tâu trước rèm, cũng chỉ xin xét xem có chương sớ hay không.” Nghiêu Du và những người khác lại nói: “Chúng thần nhiều lần dâng chương tấu, luận rằng Trương Thuấn Dân không nên bị bãi chức ngôn quan, và khi tâu trước điện Diên Hòa, không được chấp nhận thi hành. Chúng thần hổ thẹn vì trách nhiệm ngôn luận, khó lòng tiếp tục ở lại, kính xin đặc cách giáng truất, từ nay không dám đến đài nhận chức nữa.”

(Theo 《Huy Lục》 truyện Thượng Quan Quân chép: Giám sát ngự sử Trương Thuấn Dân bàn việc biên cương, nhân đó nói đến tể tướng Văn Ngạn Bác, nên Thuấn Dân bị điều làm phán đăng văn cổ viện^[7]. Quân nói: “Chức vụ giám sát, cho phép nghe ngóng mà tâu việc, để mở rộng tai mắt. Thuấn Dân bàn việc dựa vào lời đồn, nếu lời nói của ông ấy đúng, nên lắng nghe mà làm; nếu lời nói sai, nhưng không có ý xấu xa hay cố ý phụ họa, cũng nên tha thứ cho sự thẳng thắn của ông ấy, để mở đường can gián. Nay vì một lời sai mà vội bãi chức, thần e rằng từ nay những người nói sẽ lấy đó làm răn. Xin trả lại chức vụ cho Thuấn Dân.” Không được trả lời. Trung thừa Vương Nham Tẩu, thị ngự sử Tôn Thăng, Lã Đào hẹn Quân bàn lại, Quân cho rằng việc nhỏ không nên bàn lại, Nham Tẩu và những người khác hặc tội Quân chưa từng tấu luận mà lừa dối đồng liêu, Quân nộp bản thảo sớ để tâu. Nham Tẩu và những người khác bị điều ra ngoài, Quân được thăng làm điện trung thị ngự sử. Xét rằng Vương Nham Tẩu lúc này chỉ là thị ngự sử, Tôn Thăng là điện viện, Lã Đào ban đầu chưa từng hẹn Quân, truyện đều sai.)

[44] Môn hạ Thị lang Hàn Duy tâu: “Thần gần đây thấy các quan Đài gián ở Đô đường, nghe lời họ nói, đại để cho rằng quan Đài gián được phép dựa vào lời đồn mà tâu việc, không nên vì một lời nói sai mà lập tức cách chức. Thần đã giải thích rằng, dù quan Đài gián dựa vào lời đồn để tâu việc, nhưng triều đình cũng phải xem xét lời nói của họ để biết họ có tài năng hay không mà quyết định thăng giáng. Văn Thái sư tuổi đã hơn tám mươi ba, là tể tướng cũ của triều trước, danh tiếng vang xa bốn phương, hai bậc thánh đế ban ân sủng đặc biệt, không cho ông về hưu, mà quan Ngự sử mới lại dựa vào việc không có thật để vu cáo, khiến ông phải lên tiếng. Nếu Thái hoàng thái hậu không đứng ra bảo vệ, để ông tức giận mà từ chức, thì chẳng phải là ân lễ trước sau không tương xứng, lại mất đi một đại thần uy tín, há chẳng đáng tiếc sao? Quan Ngự sử vì lời nói sai mà bị cách chức, nhưng vẫn giữ chức vụ ở quán, lo việc ở kinh thành, hình phạt như vậy chẳng phải quá nhẹ sao? Thái hoàng thái hậu biện minh cho đại thần khỏi lời vu cáo vô căn cứ, đối xử chân thành và trọng lễ để an lòng họ, thì đại thần nên báo đáp như thế nào, chẳng phải là lễ nghĩa rất lớn sao?

Lại có chiếu chỉ tiếp theo, bàn về việc Thuấn Dân tâu chuyện nước Hạ, nếu nghe theo lời ông ta, chẳng phải sẽ gây rắc rối cho quốc gia sao? Điều này lại càng rõ ràng về đạo lý, sáng như mặt trời mặt trăng. Nghe nói các chương sớ của Đài gián đến nay vẫn chưa dừng, thần được dự vào việc bàn luận quốc sự, không thể dẹp yên những lời bàn tán, khiến Thánh thượng phải phiền lòng, ngày đêm lo sợ, rất không yên lòng. Nhưng suy nghĩ kỹ, cốt lõi của việc trị thiên hạ chỉ là xét rõ đạo lý mà thôi. Đạo lý đã rõ, thì những việc khác không đáng lo. Thần mong Bệ hạ đừng vì nhiều lời mà mệt mỏi suy nghĩ, chỉ cần giữ vững lập trường là được. Những lời thành khẩn khác, xin đợi ngày mười sáu buổi chầu, sẽ tâu trình đầy đủ.”

[45] Đồng tri Xu mật viện Phạm Thuần Nhân tâu rằng: (lời tâu của Thuần Nhân không rõ ngày, nay phụ chép sau phần Hàn Duy.) “Thần nghe rằng cử người ngay thẳng, bỏ kẻ gian tà thì dân chúng sẽ phục. Vì thế, khi Bệ hạ mới lên ngôi, đã dùng hai ba người chính trực, khiến thiên hạ vui mừng kính phục, giống như quẻ Thái trong Kinh Dịch, rễ cỏ liền nhau cùng mọc, tượng trưng cho sự hòa hợp trên dưới, chí hướng đồng lòng. Nhờ đó, Bệ hạ có thể điều hòa trời đất, đưa đến thái bình. Gần đây, có kẻ gian tạo ra lời gièm pha, bôi nhọ người lương thiện. Ban đầu, họ dùng những việc nghi ngờ để làm ô danh một hai người trung lương, dần dần gây ra danh tiếng bè phái, nhằm đuổi hết người tốt. Nếu Bệ hạ không sớm phân biệt, tà chính sẽ khó phân, làm mờ đi sự sáng suốt trong việc nhìn người của Bệ hạ, đánh mất ý nguyện cầu trị của Bệ hạ, dần thành tượng quẻ Độn, quẻ Bĩ, tức là đạo tiểu nhân thịnh hành, e rằng công lao thánh đức khó thành. Thần mong Bệ hạ ở sâu trong cung, lắng nghe ý kiến của mọi người, dùng sự công bằng tuyệt đối để trị vì thiên hạ, nên việc thăng giáng trăm quan đều dựa vào lời tâu của đài quan và gián quan. Tuy nhiên, những điều đài quan và gián quan nghe được chưa chắc đều là ý tốt của người thiện, nên mọi việc đàn hặc cũng cần xem xét kỹ lưỡng. Thần lại nghe Khổng Tử nói: ‘Mọi người ghét, ắt phải xét; mọi người yêu, ắt phải xét.’ Lại nói: ‘Người làng đều yêu, thế nào? Đáp: Chưa được. Người làng đều ghét, thế nào? Đáp: Chưa được. Không bằng người làng tốt yêu, kẻ xấu ghét.’ Đại để người tốt ít mà kẻ xấu nhiều, nên quân tử không tránh khỏi bị tiểu nhân ghét, vì thế dù nhiều người yêu cũng phải xét kỹ. Nếu chỉ dựa vào ý tốt của người thiện, thì lời gièm pha của kẻ xấu dễ bị phát hiện.”

(Lời tâu của Thuần Nhân cần xem xét kỹ hơn, hoặc chép vào phần Vương Địch bị giáng chức.)

[46] Hữu bộc xạ Lữ Công Trước lo rằng những người dâng lời sẽ kích động sự tức giận của hoàng thượng, khiến triều đình có lỗi trong việc xử tội người dâng lời, bèn tâu rằng: “Thần thấy từ khi bệ hạ lâm chính đến nay, mở rộng đường ngôn luận, trọng dụng bề tôi ngay thẳng, việc tiếp nhận lời can gián thịnh vượng, gần đây chưa từng có. Tuy nhiên, các quan đài gián đã nhậm chức lâu ngày, trước sau dâng lời nhiều việc, không thể nào mỗi lời đều đúng cả. Nếu vì lời nói sai trái mà lập tức cách chức, thì trước đây họ đã không ngại oán hận, vì triều đình dâng lời không ít; nếu muốn tạm thời bao dung, thì lại lo rằng việc quá đáng ngày càng nghiêm trọng, hoặc về sau càng thêm rối ren, triều đình lại không thể bảo toàn. Thần ngày đêm suy nghĩ, muốn xin ban cho họ chút ưu đãi thăng chức, cho họ thôi chức dâng lời, lại chọn những bề tôi có danh vọng học thức, để họ làm nhiệm vụ can gián. Như vậy^[8], thì bệ hạ đối với những bề tôi dâng lời có thể giữ trọn ân ý, không đến nỗi làm chấn động dư luận.” Ngày Quý Hợi, có chỉ dụ: “Giao cho Lữ Công Trước: Xem lời tấu của khanh, vì các quan đài gián nhậm chức lâu ngày, muốn ban cho họ chút ưu đãi thăng chức, cho họ thôi chức dâng lời, lại chọn những bề tôi có danh vọng học thức, để họ làm nhiệm vụ can gián. Xét kỹ lòng trung của khanh, Trẫm rất khen ngợi. Khanh nên trước tiên liệt kê những người có thể thôi chức dâng lời, mỗi người ghi rõ thứ tự dự định bổ nhiệm, bí mật niêm phong dâng lên.” Công Trước liền theo chỉ dụ trình lên. Hôm sau, lại có mấy điều chỉ dụ, giao cho Công Trước hỏi ý kiến, và nói không cần viết thêm văn bản khác, chỉ cần ghi chú dưới mỗi điều. Sau khi lời tấu được dâng lên vài ngày, các quan như Nghiêu Du đều được thăng chức, đều là theo lời của Công Trước.