"

VII. TỐNG TRIẾT TÔNG

[PREVIEW] QUYỂN 497: NĂM NGUYÊN PHÙ THỨ NHẤT (MẬU DẦN, 1098)

Bắt đầu từ tháng 4 năm Nguyên Phù thứ nhất đời Vua Triết Tông đến hết tháng đó.

[1] Tháng 4 mùa hạ, ngày Kỷ Mão mùng một, Vua phê: Tông thất Hữu Thị Cấm Sĩ Thực tu tiến nghề nghiệp, có thể đặc cách thụ chức Thừa Vụ Lang.

[2] Ngày Canh Thìn, Kinh lược sứ Lộ Phu Diên là Lữ Huệ Khanh tâu rằng việc tu sửa thành Khai Quang đã hoàn thành, xin ban tên. Chiếu ban tên là Khai Quang Bảo.

(Ngày 19 tháng 3.)

[3] Phụng Quốc Quân Lưu Hậu An Định Quận Vương Thế Khai mất. Ngừng triều, đến viếng, tặng chức Khai Phủ Nghi Đồng Tam Ty, truy phong Tín Vương, thụy là Hiến Mẫn.

[4] Ngày Tân Tỵ, Tam tỉnh tâu: Chủ bạ huyện Kinh, châu Tuyên là Khâu Phu, Hữu Ty Lý Tham Quân phủ Giang Ninh là Cát Quan Quốc, Ty Lý Tham Quân châu Thần là Vương Thiên Nghê, thi khoa Hoành Từ trúng tuyển. Chiếu cho Khâu Phu thăng một bậc, Cát Quan Quốc làm Giáo thụ phủ Hà Trung, Vương Thiên Nghê làm Giáo thụ châu Hoa. Khâu Phu là người châu Hòa.

(Sử chép ngày Tân Tỵ, cùng trình báo số người và gia súc bắt được ở Hoàn Khánh Mộ Hóa: chém được 100 thủ cấp, đuổi được 300 con trâu.)

[5] Ngày Nhâm Ngọ, triều hiến ở cung Cảnh Linh, đến ngày Quý Mùi.

[6] Thượng thư Lễ bộ là Kiển Tự Thần tâu: Trước đây theo chỉ dụ triều đình, biên soạn việc giáng chức trách phạt Tư Mã Quang và những người khác, đợi khi biên soạn xong, xin chép một bản dâng lên để tiện xem xét. Vua đồng ý.

(Theo tấu chương của Từ Đạc ngày 27 tháng 4 năm Nguyên Phù thứ 3 xin dâng sách. Kiển Tự Thần lần đầu xin biên soạn vào ngày 25 tháng 3 năm Thiệu Thánh thứ 4.)

[7] Ty Bài Ngạn Kinh Tây tâu: Cung Thạch Thán sông Tây Hà có thiếu hụt, xin theo phép thiếu hụt của cung Sài Thán sông Tây Hà. Vua đồng ý.

(Sử mới bỏ.)

[8] Xu mật viện tâu: Xin phạt những người lập miếu vũ trong quân doanh một năm tù, những người xưng linh dị gây xáo trộn trong dân chúng thì tăng thêm hai bậc, miếu vũ chưa lập thì giảm hai bậc, chỉ trị tội người đứng đầu. Tướng hiệu, tiết cấp bản hạt không ngăn cấm thì cùng chịu tội. Vua đồng ý.

[9] Ngày Giáp Thân, Vua đến phủ Sân Vương và phủ Giản Vương ở Đông Cung, nhân đó đến cung Duệ Thành.

(Ngày 22 ban ơn.)

[10] Ngày Ất Dậu, Kinh lược sứ Hoàn Khánh lộ là Tôn Lộ tâu rằng, gần trại Mỹ Lợi có vùng đất bằng phẳng hình chữ “chi”, có thể xây dựng thành trại, xin cho phép thần căn cứ tình hình biên giới để tiến hành xây dựng. Chiếu chỉ cho Tôn Lộ xem xét kỹ lưỡng, từng bước thực hiện, không được làm sơ suất dẫn đến thất bại, và phải báo cáo tiến độ thực hiện.

(Theo《Tăng Bố nhật lục》ghi: Tôn Lộ tâu rằng, từ khi tiến hành xây dựng đến nay, chỉ sử dụng quân sương[1]và bảo giáp để vận chuyển vũ khí, không hề thuê xe cộ, mọi người đều khen ngợi. Ghi chép thêm, cần xem xét thêm.)

[11] Xu mật viện tâu: Phu Diên lộ tiến hành xây dựng trại bảo La Mật Cốc Lĩnh, Hà Đông lộ xây dựng trại Du Mộc Xuyên. Chiếu chỉ ban thưởng tiền cho quân binh tùy theo mức độ.

(Ngày mùng 4 tháng giêng, tâu xin xây thành Du Mộc Xuyên, ngày 11 tháng 4 ban tên; trại bảo La Mật Cốc Lĩnh, ngày 12 tháng 4 hoàn thành, ngày 14 tháng 4 ban tên. 《Huệ Khanh gia truyền》không ghi chép việc này.)

[12] Phu Diên tâu, đã cử Vương Mẫn và Miêu Lý thống lĩnh việc quấy rối việc canh tác. Kinh Nguyên tâu, tiến hành xây dựng hẻm núi Một Yên Tiền, xin điều động 1 vạn quân từ Tần Phượng và Hoàn Khánh. Triều đình đồng ý. Sau đó lại lệnh Hoàn Khánh điều 5.000 kỵ binh, Tần Phượng điều 3.000, và phải chọn quân tinh nhuệ. Lại lệnh Tần Phượng chỉnh đốn chiến sĩ và dân đinh, chờ Hi Hà hội hợp.

(Hai việc này đều căn cứ vào《Tăng Bố nhật lục》ghi chép ngày Ất Dậu, cần xem xét thêm.)

[13] Ngày Bính Tuất, Tu quốc sử đề cử quan, Thượng thư tả bộc xạ kiêm Môn hạ thị lang Chương Đôn dâng lên 2 quyển《Thần Tông hoàng đế chính sử kỷ》.

[14] Chiếu chỉ rằng, Lương Đào đang bị an trí tại Hóa Châu đã qua đời, không cho phép đưa về quê chôn cất, gia quyến phải ở lại Chiêu Châu.

(Ngày 16 tháng 8 năm thứ 4, ngày 27 tháng 11 năm Thiệu Thánh thứ 4, Lương Đào qua đời tại Hóa Châu, châu này thuộc Quảng Tây, cách kinh thành 81 ngày đường, sau khi qua đời 100 ngày, triều đình mới biết. Ngày mùng 4 tháng 5, các con của ông đều bị cách chức.)

[15] Lễ bộ và Thái thường tự tâu: “Kính vâng chiếu chỉ xét định nghi lễ và pháp vật liên quan đến việc truyền quốc bảo. Kính xét theo 《Quốc triều hội yếu》, vào ngày Nguyên đán, ngày mùng một tháng 5 và ngày Đông chí, đều cử hành nghi lễ đại triều hội. Nay kính vâng mệnh truyền quốc bảo, muốn dùng ngày mùng một tháng 5 cử hành nghi lễ nhận bảo trong đại triều hội. Các nghi vật liên quan đến việc truyền bảo đều theo nghi thức tôn hiệu bảo sách trước đây, làm lễ kính nhận. Lại xét theo năm Thuần Hóa thứ nhất, nhân dịp đại triều hội mà cử hành nghi lễ sách phong, nay ngày mùng một tháng 5, theo lệ cũ nên cử hành đại triều hội, xin nhân dịp đại triều hội, cử hành lễ kính nhận. Trước đó, các quan lo việc chế tạo pháp vật liên quan đến truyền bảo, cùng quốc bảo tiến nạp vào trong cung, đợi khi ban ra, tạm thời an trí tại điện Bảo đường[2]. Ba ngày trước, sai quan tế cáo trời đất, tông miếu và xã tắc. Một ngày trước, Vua trai giới tại nội điện, mặc áo Thông Thiên quan[3], ngự tại điện Thái Khánh, xuống ngai nhận bảo, quần thần dâng lời chúc thọ và chúc mừng”. Vua nghe theo.

[16] Tẩu mã Hác Bình của Phu Diên lộ tâu rằng, phía bắc Tắc Môn có cửa ải Lô Quan cũ, xin tu sửa lại để làm đồn bảo phòng thủ. Bình cho rằng, giặc Tây vào đất Hán, đi 130 dặm đến Lô Quan mới có nước, nguồn nước ở Lô Quan. Nếu chiếm được nơi này, thì giặc Tây đi về 260 dặm sẽ không có nước. Vua xuống chiếu cho Kinh lược ty xét định, bảo đảm rồi tâu lên. (《Bố lục》 chép: Tẩu mã Hác Bình của Phu Diên tâu xin tiến hành xây dựng Lô Quan, nói rằng người Khương vào đất Hán, đi 130 dặm đến Lô Quan mới có nước, nguồn nước ở Lô Quan. Nếu chiếm được nơi này, thì người Tây đi về 260 dặm sẽ không có nước. Vua xuống chiếu cho Phu Diên xem xét rồi tâu lên. Trước đó, Tôn Lộ nói: “Phu Diên tiến hành xây dựng Lô Quan, Ô Diên Khẩu, Hoàn Khánh xây dựng (Tâm Tế),

(Khẩu Di), Định Biên, thì Hoành Sơn không còn là đất của giặc nữa”. Lời tâu này khá phù hợp với điều Hác Bình trình bày. Vua cũng khen Bình là người hiểu việc, đã điều ông sang làm Tẩu mã Hi Hà.)

[17] Chiếu rằng: “Các tướng dưới quyền ở phủ giới, Kinh Đông, Kinh Tây, Hà Bắc Đông Nam lộ, theo chế độ cũ từ thời Nguyên Phong mà bổ nhiệm áp đội. Số lượng áp đội, lệnh cho các tướng căn cứ vào tiêu chuẩn tài vũ mà lựa chọn, giao cho Kinh lược An phủ Kiềm hạt ty của bản lộ, phủ giới giao cho Đề cử Tướng binh sở xem xét, bảo đảm rồi tâu lên, giao xuống Lại bộ thẩm tra, trình lên Xu mật viện xét duyệt rồi thi hành.” Theo lời thỉnh cầu của Hàn Trung Ngạn.

[18] Hộ bộ và Binh bộ tâu rằng: “Khi các quan Giám ty ra ngoài, cần người khiêng vác, trước hết điều động quân Sương, nếu không đủ thì điều động người ở trạm dịch. Nếu nơi đó thực sự không có người để điều động, xin được áp dụng theo lệnh miễn dịch thời Thiệu Thánh, thuê mướn để thực hiện. Tiền thuê sẽ được chi từ khoản phong trang quân Sương hoặc tiền lương khuyết ngạch của trạm ngựa, mỗi quý phải báo lên Đề hình ty, cử quan viên không liên quan đến kiểm tra. Nếu có người để điều động mà vẫn chi tiền thuê, thì áp dụng theo điều khoản phong trang quân Sương về việc chuyển dụng.” Được chấp thuận.

(Bản mới đã bỏ.)

[19] Ngày hôm đó, Lợi Tuân tấu rằng: “Quân mã ở Hi Tần lộ đến vùng Thiển Tỉnh, tuy không có nước nhưng may có tuyết, nên không có ai chết vì khát. Tuy nhiên, nước mỗi gánh giá 700 đồng, tuyết mỗi nửa bao giá 400-500 đồng. Còn chiến mã do phải mang quá nhiều lương thực và khí giới, nên lưng ngựa bị tổn thương nhiều.” Chiếu lệnh cho các tướng tá chữa trị đúng cách, báo số lượng ngựa chết và bị thương lên Xu mật viện.

(Theo sử liệu của Bố. Cần xem xét tình hình sau này.)

[20] Lại có chiếu cho Lữ Huệ Khanh và Tôn Lãm tu sửa các đồn bảo ở Giá Lô, Du Mộc Xuyên, Mễ Châu trên con đường trung lộ, để thông tin liên lạc giữa hai lộ. [4]

[21] Ngày Đinh Hợi, Tam tỉnh tâu: “Chu Quốc Đại Trưởng công chúa tấu rằng con trai là Tây Nhiễm Viện sứ Tiền Thầm, năm nay 16 tuổi, xin được bổ nhiệm một chức sứ để tham gia triều chính.” Chiếu đặc cách thăng làm Trang trạch sứ, Văn Châu thứ sử.

[22] Chiếu rằng quan phụ trách tu sửa nhật lịch thời Hi Ninh là Chu Chúng, dâng lên nhật lịch mùa hạ thời Hi Ninh có nhiều sai sót và trùng lặp, phạt 8 cân vàng.

[23] Xu mật viện tâu: “Kẻ nào cố ý tự làm thương tích rồi giả xưng là bị thương, hoặc không có công mà giả xưng có công lao, như ‘dẫn đầu vào địch’, ‘xông trận phá địch’, ‘chiến đấu gian khổ địch nổi’, loại mạo nhận để cầu ân thưởng, sẽ bị xử tội theo mức độ nặng nhẹ, quan lại bảo lãnh cũng bị liên đới tội, không được xét đến ân điển, quan chức sẽ so sánh loại tội để xin chỉ dụ. Người tố cáo sẽ được thưởng”. Được chấp thuận.

[24] Cơ quan Tường định nhất ty sắc lệnh tâu, kẻ nào tự ý mượn tiền vật của chuyển vận ty và quan lại liên quan đến việc mượn, đều bị phạt tù hai năm. Được chấp thuận.

[25] Ngày Kỷ Sửu, ban chiếu: “Quan lại ở Kinh Tây lộ tự bán muối và các việc liên quan đến việc xin chỉ huy đều không được thi hành. Số muối và tiền vật đã mượn, đều giao cho đề hình ty của bản lộ thu giữ và niêm phong. Số muối đã vận chuyển đến, lệnh cho đề hình ty đổi thành tiền mặt và niêm phong”.

[26] Xu mật viện tâu, việc xây dựng trại Du Mộc Xuyên ở Hà Đông lộ đã hoàn thành. Ban chiếu thưởng vật phẩm cho Tôn Lãm và những người dưới quyền theo thứ bậc. Tôn Lãm tâu: Đào giếng thấy rắn xanh, màu như vàng, nước ngọt và mạch nước dồi dào, xin ban tên[5]. Ban chiếu đặt tên là trại Thần Tuyền.

(Ngày 4 tháng 3 tâu xin, ngày 7 tháng 4 khởi công xây dựng, ngày 21 tháng 6 thưởng công. Sách Ngọc điệp đã ghi việc xây dựng trại Thần Tuyền, ngày 21 tháng 6 lại ghi, là sai. Cần xem xét lại.)

[27] Ngày Canh Dần, Xu mật viện tâu, việc xây dựng thành trại La Quật Cốc ở Phu Diên lộ đã hoàn thành. Ban chiếu thưởng vật phẩm cho Thống chế quan Lưu An và những người dưới quyền theo thứ bậc.

(Ngày 4 tháng 3, ngày 7 tháng 4 khởi công xây dựng, ngày 14 ban tên.)

[28] Xu mật viện tâu, quân mã Hà Đông lộ xuất giới đánh dẹp trở về, lại nhân tiện tu sửa trại thứ chín, phơi nắng lâu ngày. Ban chiếu thưởng tiền cho quân binh tham gia công việc theo thứ bậc[6].

(Ngày 9 tháng 3 tu sửa trại thứ chín ở Phủ Châu.)

[29] Tây thượng các môn sứ, Xu mật phó đô thừa chỉ, đồng quản câu Khách tỉnh Tứ phương quán, đề cử Trung Thái Nhất cung kiêm Tập Hi quan Tống Cầu mất. Ngoài việc phụ tặng, đặc biệt ban tặng 200 tấm lụa.

[30] Phúc Châu quan sát sứ, được tặng Khai phủ nghi đồng tam ty, truy phong Đằng quốc công, thụy Ôn Trọng Phiên mất.

[31] Ngày Tân Mão, Lộ Nam an phủ ty tâu: “Nghĩa quân Lộ Châu xin vào tháng 10 mùa đông lúc nông nhàn, mỗi người đến nơi thuộc quyền để được khao thưởng, nhằm thuận tiện cho dân di. Các huyện, trại đã xếp đặt lại số lượng chức cấp nghĩa quân cũ và mới, cũng xin giao cho bản ty cấp giấy để thu nạp bổ sung. Hàng năm, xin căn cứ vào số lượng để cấp phát quần áo cho các chức cấp nghĩa quân thuộc quyền quản lý của từng nơi, nhằm giúp người di có tên trong sổ đều được hưởng ân ban.” Được chấp thuận.

[32] Ngày Nhâm Thìn, xuống chiếu cho Trung đại phu, Đồng tri Xu mật viện sự Lâm Hi, bãi chức Đồng tri Xu mật viện sự, giữ chức Tri Bạc Châu. Ngự sử trung thừa kiêm Thị độc Hình Thứ[7], bãi chức Ngự sử trung thừa kiêm Thị độc, giữ chức Tri Nhữ Châu. Do Lâm Hi tích tụ oán hận riêng, bí mật so sánh lời nói, đảo lộn nặng nhẹ, nhằm mục đích trung thương; Hình Thứ âm thầm ôm lòng oán hận, công khai bài xích, mong muốn được thăng tiến, không tính toán trước sau. Vì vậy cả hai đều bị cách chức.

[33] Trước đó, vào tháng ba, ngày Mậu Thìn, [Lý] Thứ đã hặc tấu [Lâm] Hi. [Lâm] Hi vẫn vào triều như cũ, [Lý] Thứ tiếp tục dâng sớ nói: “Thần trước đây được ơn ban chức Ngự sử trung thừa, thần tự biết rằng nếu không phụ lòng ủy thác của bệ hạ, thì ắt sẽ đắc tội với các đại thần chuyên quyền kết đảng. Vì vậy, thần đã nhiều lần từ chối trực tiếp. (Lúc đó chưa có mệnh lệnh bổ nhiệm, nhân dịp đối đáp, thần đã được tuyên dụ trước về việc bổ nhiệm, nên mới từ chối trực tiếp.) Thần được nghe lời dạy bảo của thánh thượng (lúc đó được tuyên dụ rằng: “Trẫm sẽ ủng hộ ngươi“), không dám cố từ chối, nên đành miễn cưỡng nhận chức. Thần chỉ một lòng cô độc, chỉ biết phụng sự bệ hạ mà thôi, nên không ngại sức yếu, muốn vì triều đình dẹp trừ bè đảng gian tà. Nhưng vừa mới dâng sớ hặc tội Lâm Hi, đã bị [Lâm] Hi bịa đặt những lời thường nói khi tiếp khách, muốn lấy những lời suy đoán về mệnh số để vu khống thành sự thật về việc bổ nhiệm. Lẽ phải trái rõ ràng, ai cũng thấy. Trong ngoài đều truyền nhau, ai cũng biết [Lâm] Hi là kẻ bịa đặt. Nhưng tể tướng Chương Đôn ngầm ủng hộ Lâm Hi, tăng thêm thanh thế cho hắn. Thần không phải là người có tội bị cách chức triều tham, chỉ vì đã nhận được văn thư điều tra của Căn trị sở, không thể tiếp tục làm Ngự sử trung thừa, ngồi yên trong đài, mặt dày ứng đáp. Sợ làm tổn hại quốc thể, nên tạm thời cáo bệnh ở nhà.

Còn [Lâm] Hi là kẻ bịa đặt chuyện, lại đã bị các quan đài gián hặc tội, nhưng lại dựa vào sự hỗ trợ của Chương Đôn, trên thì muốn lừa dối thánh minh, dưới thì muốn đè nén nhân tình, công nhiên vào triều, không chút kiêng sợ, khiến triều đình kinh ngạc và chê cười. Còn thần ngày ngày bị Căn trị sở tra hỏi, chịu nhiều nhục nhã. Tô Quynh và thần khai báo, đại ý đều giống nhau, đã từng trình bày rõ ràng, tâu lên bệ hạ. Còn mấy tháng trước, khi nói chuyện với khách, thần không để ý[8], đại ý cũng đã giống nhau[9], còn lại đều là tiểu tiết. Hai bên khai báo, đều là nhớ lại dần dần, ban đầu không có văn bản ghi chép, sao có thể từng chữ đều khớp nhau? Nếu nhất định đòi hỏi từng chữ đều khớp, thì không tránh khỏi gượng ép, lại không phải sự thật.

Mong thánh thượng thương xét thần vốn trung thành, nay những lời bị điều tra, đã thấy rõ không có ý gì khác, chỉ vì bị Lâm Hi, kẻ bất trung, vu khống, làm nhục, lại bị các quan lại tầm thường đè nén, thật đáng được thương xét. Hơn nữa, thần giữ chức Ngự sử trung thừa, lại được bệ hạ trực tiếp bổ nhiệm, nay bị Lâm Hi cùng các đại thần tể tướng kết đảng chèn ép, chỉ mong thánh thượng ủng hộ mà thôi. Mong ban chỉ dụ, giao cho Căn trị sở, nếu đại ý đã giống nhau, chỉ còn tiểu tiết chưa rõ, thì lệnh cho kết thúc nhanh chóng. Còn việc thần hặc tội Lâm Hi, hoàn toàn không liên quan đến vụ án hiện tại, cũng mong sớm được xử lý. Nếu lời thần vô lý, cũng xin bãi chức ngay.”

[34] Dán tờ vàng nói: “Lâm Hi ngày ngày vào triều, chắc là muốn gặp gỡ bè đảng của mình, cùng nhau bày mưu gian trá, trên mê hoặc thánh thượng, dưới uy hiếp lòng người. Nếu còn chần chừ, ắt sẽ có mưu mẹo kỳ lạ, không phải sức mọn của thần có thể đương đầu được. Nay xin xử việc của Hi, chỉ xin lấy bản tấu đầu tiên của Hi làm căn cứ, sau này nếu có thêm tờ tấu khác, tức là do Chương Đôn và những người khác bày mưu, lời lẽ lật lọng, không đủ làm bằng chứng. Hi thực là kẻ tiểu nhân xảo quyệt, trước sau theo bè đảng, dấu vết bất trung, chắc đã không thoát khỏi sự soi xét của thánh thượng, biết lời thần nói không phải là vu cáo.”

[35] Lại dán tờ vàng: “Thần nay làm Ngự sử trung thừa, muốn vì triều đình phá tan bè đảng tư; mà tể tướng đại thần lại hợp thành bè đảng tư, muốn lật đổ cận thần chấp pháp của thiên tử, việc này liên quan đến sự an nguy của quốc gia, không chỉ là mưu tính riêng của thần. Kính mong thánh từ xem xét kỹ càng.”

[36] Sau đó, Lâm Hi vì lý do riêng (ngày kỵ) không vào triều. (Ngày 27 tháng 3, ngày Bính Tý.) Hoàng đế nói với Tăng Bố: “Lâm Hi không vào, hôm trước hắn trình bày, Hình Thứ nói: ‘Không có lời này’. Nếu không phải bệnh tâm thì sao có thể như vậy?” Lại nói: “Hi nói Thứ vì soạn lời biếm nhục Công Trước nên báo oán. Thứ nói: ‘Trương Thương Anh công kích Công Trước, thần mới tiến cử thay thế’. Điều này cho thấy sự hư vọng của hắn.” Lại nói: “Thứ nói đã lâu muốn đánh Hi nhưng chậm tay. Thứ cùng hai ngự sử đã có văn thư công kích Hi rất gấp, nói ‘Hi là môn hạ của Vương Khuê, từng nói với Hoàng Lý rằng triều đình xử lý Khuê quá đáng’. Lại nói ‘Tiên đế không ưa’. Những điều này có thật không?” Lại nói: “Việc làm của Hi không phải phong cách đại thần.”

Bố nói: “Việc theo cửa Khuê, từ thời Hi Ninh, Nguyên Phong đã có lời đồn này. Những gì Hoàng Lý nói, thần thực không biết.” Hoàng đế nói: “Có phải không muốn xử lý Khuê không?” Bố nói: “Cũng có thể. Tiên đế từng triệu đối, không dùng, sau lại sai đi sứ Cao Ly nhưng không muốn đi, bị biếm làm viên chức Lương liệu viện ở Hàng Châu[10], thì việc không ưa cũng có thể biết.” Hoàng đế nói: “Bị biếm làm viên chức Lâu điếm vụ.” Lại hỏi: “Ban đầu Tiên đế vì sao không ưa?” Bố nói: “Thần từng nghe Vương An Thạch nói, Hi là người Trần Thăng tiến cử, khi tấu đối, lời nói nhiều phần giống Thăng. Tiên đế nhìn Thăng nói: ‘Lâm Hi hôm qua tấu đối, là do khanh tiến cử’. Chỉ cười lạnh mà thôi[11]. Thăng đổi sắc mặt, nhưng không biết Hi nói gì.”

Hoàng đế nói: “Người ta nói Hi xuất thân từ cửa Khuê, Khuê với Ngô Sung không hòa hợp, Hi muốn yết kiến Ngô Sung, trước đến gặp Khuê, ra cửa bắc Đông phủ, rồi từ cửa nam vào yết kiến, có phải không?” Bố nói: “Việc này thần cũng không biết. Hi nương tựa Khuê thì có. Đầu niên hiệu Thiệu Thánh cũng nương tựa Chương Đôn, bị dư luận không ưa. Nhưng từ khi ở triều đình, nghị luận không gì không hướng chính, chưa thấy có sai sót, sĩ phu cũng đều khen ngợi. Mong bệ hạ xem xét chủ trương. Việc này chủ yếu do hai người không hợp nhau nên mới rối ren như vậy.” Hoàng đế nói: “Chỉ sợ người nói không thôi.” Lại nói: “Chương Đôn rất ủng hộ Lâm Hi.” Bố nói: “Đôn đối với Thứ cũng không bạc, khi Thứ mới được bổ làm Đãi chế và triệu về, ai cho là được? Nếu không phải do Đôn dẫn dắt, sao đến được đây?” Hoàng đế rất tán thành. Lại nói: “Việc làm của Hi không phải phong cách đại thần. Hi là đại thần, nếu bịa đặt ngôn từ để lừa dối thánh thính, tội ấy đáng chết. Nhưng thân là đại thần, ngày ngày hầu cận, theo tình người mà nói, chắc không đến mức đó. Nếu Thứ không nói thế, thì Tô Quynh bịa đặt mà thôi. Việc này hoàn toàn do ngục quan, mong bệ hạ răn dạy thêm, đừng để xáo trộn sự thật, kẻo lầm lỡ việc triều đình thi hành.” Hoàng đế nói: “Tốt! Tốt! Trước hết răn dạy, đợi thêm răn dạy nữa.” Lúc đó là ngày Bính Tý tháng 3.

[37] Ngày Đinh Hợi, An Đôn và những người khác đến điện trình bày công việc của sở căn trị, Lâm Hi không vào. Vua bèn nói với Tăng Bố: “Hôm nay Hi không vào. Lại nói rằng trong đài đánh rất gấp, và nói rằng khi nghe tin về việc căn trị và tờ tấu của đài, ông ta đều không để ý, vẫn vào triều xử lý công việc như thường.” Vua lại nói: “Các phụ thần từ trước đến nay, hễ có người nói gì, liền nên ở nhà nghe lệnh.” Bố nói: “Tờ tấu của đài không đưa ra, Hi không thể biết được, hơn nữa việc này người khác khó nói, phải tự xử lý mới được.”

Vua nói: “Lý Thanh Thần lúc đó cũng như vậy, các khanh khuyên bảo, ông ta mới không nhận chức.” Bố nói: “Thần ban đầu cũng không dám nói, nhưng Chương Đôn cho rằng không thể không báo, nên cùng nhau nói với ông ta. Thanh Thần đã niêm phong ấn, nghe tin này liền lên ngựa. Lúc đó, các văn thư đều ở Trung thư. Thanh Thần một mình, không thể không tránh, cũng hơi khác với Hi.” Vua nói: “Ở nhà nghe lệnh là đúng.” Bố nói: “Hôm nay Hi nghe tin quan căn trị lên điện, nên không dám vào.”

Vua nói: “Người tấu lại nói Hi viết bài văn bia mộ cho Đán, có lời bất mãn vì Tiên đế không dùng.” Bố nói: “Thần chưa từng thấy.” Vua nói: “Người khắc đá thường có bản gốc.” Bố nói: “Văn bia mộ không ai không khắc đá, bản đá cũng chắc có, nhưng thần chưa từng thấy.” Vua nói: “Hi nịnh Vương Khuê chắc có.” Bố nói: “Điều này e không tránh khỏi.”

Vua lại nói: “Thứ nhẹ dạ hay nói, Chương Đôn nói dùng kim chỉ khâu miệng lại, cũng vẫn lải nhải.” Bố nói: “Thứ thường trước mặt người khác có lời muốn đánh Hi, lại muốn ép ông ta, bắt tự liệu đi ở. Hi không chịu nổi, nên mới có lời này, rồi tâu lên.” Vua nói: “Đại thần há nên như vậy?” Bố nói: “Mọi người cũng ngạc nhiên vì ông ta nói bừa, nhưng hiện nay triều đình thiếu người, người tài dưới quyền chưa thấy ai có thể kế tục.”

Vua lại nói: “Thứ nói đã lâu muốn đánh Hi, chỉ là chậm tay.” Bố nói: “Lời này cũng chưa đúng.” Vua nói: “Lời này thật vô lý.” Vua lại nói: “Không biết việc căn trị hư thực thế nào? Thứ khăng khăng nói không có lời đó, nếu lời của ông ta và Hi khác nhau, phải hỏi lại.” Bố nói: “Chấp chính quan, từ trước e không có chuyện này.”

Vua nói: “Hỏi qua, không sao chứ?” Bố dạ dạ, chưa dám mạnh mẽ trình bày.

[38] Hôm đó, vào buổi tối, Lâm Hi sai cháu là Mật đến yết kiến Tăng Bố, nói rằng đã có lời hỏi. Lâm Hi muốn tránh chức vụ, Tăng Bố khuyên Hi nên vào triều trình bày trực tiếp, sau đó về nhà nghe lệnh, Hi liền dọn ra ngoài. Thứ Tiên đang nghỉ phép, sau đó tham gia lại, lại xin lên điện. Vua rất ngạc nhiên, nói với Tăng Bố: “Thứ thật không kiêng nể gì! Vốn định cách chức, nhưng lại không muốn làm thế, chỉ đợi hỏi xem, lên điện để làm gì?” Thứ đang đứng dưới sân chờ ban, Vua lại nói: “Thứ vẫn tự nhiên như không, coi thường tiểu nhân.” Lại nói: “Thứ thường nói nhiều, Chương Đôn nói người xưa bảo ba lần khép miệng, như Thứ, phải lấy kim chỉ khâu miệng lại[12], mới không lải nhải.”

Tăng Bố nói: “Triều đình vừa giao cho Lại bộ bàn luận, chưa phân rõ đúng sai, Lâm Hi vừa dọn ra ngoài, Thứ liền tham gia lại, vào triều lên điện, mọi người đều kinh ngạc.” Vua nói: “Lâm Hi cũng mất thể thống, nên cách chức cả hai.” Lại hỏi: “Bên ngoài bàn luận thế nào?” Tăng Bố nói: “Mọi người cũng cho rằng hành động của Hi không phải là phong cách đại thần, nhưng nguyên nhân khiến Hi như vậy là do lời nói của Thứ sai trái, nếu cách chức cả hai, bên ngoài ắt cho là hợp lý.” Vua nói: “Nhất định cách chức cả hai, đã quyết định rồi.”

Vua lại nói: “Thứ nói muốn đặt Thái Kinh vào hai phủ, Quỳnh cũng nói có tiền lệ, như Phú Bật và Yến Thù cùng ở triều đình.” Tăng Bố nói: “Đó là thân thuộc khác họ, chưa nghe nói anh em cùng ở triều đình. Nếu là thân thuộc khác họ, không chỉ Thù, Bật, Vương An Thạch với Ngô Sung, Văn Ngạn Bác với Trình Kham, Hứa Tướng với Lâm Hi, đều là thông gia, như vậy rất nhiều.” Vua nói: “Lâm Hi lúc đầu tấu rằng ‘đợi dạy qua tam tỉnh’, tờ trát lại nói ‘ý muốn’.” Tăng Bố nói: “Cũng không có gì khác biệt.” Vua nói: “‘Đợi dạy’ với ‘ý muốn’ rất khác nhau.” Tăng Bố nói: “Cũng nghe nói còn có ‘tạm dạy’ và ‘nếu được’ hai chữ khác nhau. Vì đều là lời nói, dù đã xét hỏi, chưa biết đâu là thật đâu là giả.” Vua nói: “Đúng là như vậy, nhưng Hi tấu mặt và tờ trát khác nhau, nên không nghi ngờ gì.” Tăng Bố nói: “Bệ hạ ắt nhớ lời Hi tấu mặt.” Vua nói: “Đúng vậy.” Tăng Bố lại nói: “Hi đã hai lần bị hỏi, hôm trước thánh thượng hỏi đến việc này, thần chưa kịp trình bày chi tiết, hôm đó liền nghe hỏi, e rằng từ thời tổ tông đến nay, chưa có chuyện như vậy. Vì Hi còn ở triều đình, quan ngục áp giải hỏi, tự hỏi Hi, phải lấy tờ trình lên Đại Lý thiếu khanh, e rằng không hợp thể thống.” Vua giật mình nói: “Đã sai! Không hỏi nữa.” Tăng Bố nói: “Việc này đã qua, không cần nói nữa, mong thánh thượng lưu ý.” Vua nói: “Rất tốt!” Vua lại nói: “Lộ Xương Hoành nói Thứ thường nói chuyện riêng với Kinh, người khác không nghe được, dù không cùng một màn, thường nói chuyện riêng qua màn, không ai nghe được.”

[39] Tô Quynh đã bị bắt làm quan, Lâm Hi nghe lời khai của ông có chỗ không giống với mình, nghi ngờ Chương Đôn cùng phe với Hi, nên đổ tội cho Quynh. Lâm Hi liền dâng sớ nói: “Xét ra Hi bịa đặt chuyện, vốn muốn hãm hại cận thần của thiên tử, nhưng việc hư ngụy đã lộ, ắt sẽ đổ tội cho Tô Quynh. Như thế, nếu mưu của Hi thành công, thần sẽ chịu họa; còn nếu mưu của Hi không thành, thì Tô Quynh sẽ phải chịu tội. Hi quả thật đã khinh nhờn triều đình như vậy, ắt là do bè đảng quá mạnh. Thần nghe nói Tô Quynh lúc đầu bị triệu đến Đô đường để lấy lời khai, lúc đó Quynh cũng chưa biết sự tình ra sao, không có thiên vị. Lại nghe nói Chương Đôn từng dùng giọng điệu nghiêm khắc, mặt đối mặt truyền đạt thánh chỉ, thì lời khai của Quynh sao có thể không đúng sự thật? Nếu Quynh sau này đến nơi xét xử mà khai khác với trước, thì tội thuộc về Quynh; còn nếu lời khai giống với ở Đô đường, thì tội hư ngụy của Hi còn chạy đâu được? Trước đây, nếu lời khai của Tô Quynh giống với Hi, mà thần lại nói Quynh vu cáo thần, thần chưa chắc đã vô lý. Nhưng không biết các đại thần phụ trách có chịu nghe lời thần mà trị tội Quynh hay không? Sách viết: ‘Ba người bói, thì theo lời hai người’. Nay hai người đã đồng ý, mà lý lẽ lại không thể nghi ngờ, thì Hi còn biện bạch gì nữa! Kính mong thánh thượng đặc biệt xem xét.”

[40] Lại dán tờ vàng nói: “Nay nếu triều đình nghe theo Hi mà trị tội Tô Quynh, thì ngày sau Chương Đôn, Lâm Hi muốn hãm hại ai, chỉ cần vu cáo, dẫn một kẻ tiểu nhân tham tiến làm chứng, nếu khớp thì được phúc, không khớp thì gặp họa, dùng lợi hại để uy hiếp, ai dám không nghe theo! Như thế, chỉ cần họ ghét ai, đều có thể đuổi đi. Thần sợ uy thế của Đôn sẽ thành, không việc gì không làm được, ắt không phải là phúc của thánh triều[13], cũng sợ sẽ là họa của Đôn. Việc này càng nên để thánh thượng suy nghĩ sâu xa.”

[41] Lại dán tờ vàng tâu: “Thần trước đã trình bày việc Chương Đôn đang tranh quyền với thánh chúa[14], nếu bỏ đi thì quyền về tay bệ hạ, nếu giữ lại thì quyền về tay tể tướng. Đây không phải là lời kích động của thần, sự tình rõ ràng như vậy. Xin xem lại tờ tâu gần đây của thần, lại ban cho xem xét.”

[42] Hai ngày sau, Lưu Thứ lại vào triều (ngày Canh Dần, 12 tháng 4). Tăng Bố lại vào chầu, Vua nói với Tăng Bố: “Hôm nay Lưu Thứ lại vào”. Tăng Bố nói: “Hôm qua chầu lâu, thần cũng rất lấy làm lạ, không biết nói gì”. Vua nói: “Chỉ là phân trần. Lại nói Lưu Thứ cực lực chê bai Chương Đôn, nói Vương Khuê có ơn với Đôn, lại vì Bố nên đã trì hoãn ba năm mới xử tội Khuê. Lại nói Đôn chuyên quyền, người ta sợ như sợ hổ, không đến nỗi như vậy chứ? Lại nói Đôn muốn xử nặng Tô Quýnh để lập uy, Quýnh đến đô đường, Đôn quát mắng dữ dội, nói là có thánh chỉ tra hỏi”.

Tăng Bố nói: “Lời nói này thật quá đáng, thần từng cùng làm việc với Đôn, chỉ thấy ông ta mắng nhiếc Vương Khuê, mọi người đều cho là quá đáng, chưa từng nghe nói ông ta có ý bao che Khuê. Huống chi Đôn và bọn Thứ đều muốn kết tội nặng Khuê để khoe công, e rằng không có chuyện đó. Nếu nói chuyên quyền, người ta sợ như sợ hổ, e rằng không phải vậy. Đôn làm tướng không có mưu lược, người ta không sợ, thường lại sợ đồng liêu. Chỉ vì miệng lưỡi nhanh nhẹn, nên bị nhiều người oán ghét, sĩ đại phu ai chẳng chê bai! Chưa từng nghe nói có ai sợ. Nếu khiến người ta sợ mà không sợ người, đó mới là tài năng làm tướng của Đôn. Còn việc hỏi Quýnh nói có thánh chỉ, là đúng thế. Há lại để Quýnh không biết là có thánh chỉ tra hỏi?”

Vua đều cho là phải. Và nói: “Đôn, Thứ tự khoe công quá đáng”. Tăng Bố nói: “Điều này mọi người đều chê cười, chỉ không dám nói, không ngờ thánh ý cũng thấy rõ như vậy. Bệ hạ là con trưởng của tiên đế, đương nhiên kế vị, Thứ có công gì?” Vua nói: “Lúc đó cũng là giữ được chính luận?” Tăng Bố nói: “Thái mẫu vốn không có ý khác, chỉ Vương Khuê do dự, không dám nói trước. Nay Đôn làm tả tướng, Hoàng Lý làm hữu thừa, Thứ làm trung thừa, báo đáp cũng đã đủ. Còn Thứ nhờ việc dẫn Văn Ngạn Bác thời Nguyên Hựu, cũng cho là công của mình, nói rằng dẫn Ngạn Bác vào triều, có ý bảo hộ, điều này càng là lừa dối. Người thời Nguyên Hựu muốn mời Ngạn Bác giúp sức, há phải do Thứ làm được?”

Vua cũng cho là phải. Tăng Bố lại nói: “Thứ lúc đầu thời Thiệu Thánh, ai cho là có thể ở triều đình! Nếu không phải Đôn dẫn dắt, sao đến được như vậy?” Vua cũng rất cho là phải. Tăng Bố lại nói: “Thứ biết Đôn có thể công kích, sao trước đây không nói?” Vua nói: “Thứ từ khi làm trung thừa, đã nhiều lần chê bai Chương Đôn, không phải chỉ hôm nay”. Tăng Bố nói: “Thứ cũng vì Đôn nhiều lần làm nhục trước mặt, nên oán”. Do đó cả hai đều bị cách chức.

[43] Tăng Bố nói với Chương Đôn rằng: “Hình Thứ bị giáng chức là rất tốt, khiến những kẻ xu nịnh, a dua không còn chỗ dựa.” Chương Đôn nói: “Việc này không thể để lộ, sợ rằng Hình Thứ sẽ làm điều gian ác khác.” Có người nói rằng, Hình Thứ làm Trung thừa, thực ra là do Chương Đôn tiến cử, Tăng Bố cũng có công trong việc này. Nhưng sau đó Tăng Bố lại thường xuyên bất đồng với Chương Đôn, mỗi lần vào triều, thường ở lại lâu không xuống, Chương Đôn vốn đã nghi ngờ. Ban đầu, Chương Đôn đặt Lữ Hi ở Tây phủ, chính là nghi ngờ Tăng Bố có ý xa cách mình, nên sai Lữ Hi theo dõi Tăng Bố, nhưng cuối cùng Lữ Hi lại bị Tăng Bố dụ dỗ, phản lại Chương Đôn. Chương Đôn bèn nhân việc của Tô Quynh, đuổi cả Lữ Hi và Hình Thứ. Tăng Bố tuy nhiều lần giải thích cho Lữ Hi, nhưng cuối cùng vẫn không tránh khỏi.

(Cùng ngày 19 tháng 3. Thiệu Bá Ôn nói: Hình Thứ vì Chương Đôn, Thái Đán, Thái Biện khởi tố vụ án không thành, mỗi lần vào triều, thường ở lại lâu không xuống, Chương Đôn quả nhiên nghi ngờ, đưa ra bức thư tự biện của Hình Thứ từ thời Nguyên Hựu khi bị giáng chức ở Tùy Châu gửi lên Thái hậu Tuyên Nhân, trong thư có câu: “Công đức của Thái hậu Tuyên Nhân, có kế sách lớn của tông miếu, mười ngày trước đã định sẵn”, từ đó Hình Thứ bị liệt vào đảng Nguyên Hựu, bị giáng làm Tri quân Nam An. Hình Thứ oán trách Chương Đôn không ngừng, Chương Đôn sợ hãi, lại phục chức Trực Long Đồ các. Đến cuối năm Nguyên Phù, Thượng hoàng lên ngôi, Thái hậu Khâm Thánh buông rèm nhiếp chính, Hàn Trung Ngạn được bái làm Tả bộc xạ, Trung Ngạn không bằng lòng với việc Hình Thứ bị vu oan, bèn giáng Hình Thứ làm An trí ở Quân Châu. Xét việc Hình Thứ bị giáng chức ở Nam An là ngày 16 tháng 10. Thiệu Bá Ôn lại nói: Chương Đôn sai Lữ Hi theo dõi Tăng Bố, nhưng Lữ Hi bị Tăng Bố dụ dỗ, phản lại Chương Đôn. Việc Lữ Hi bị bãi chức chính là vì lý do này, nay

[44] Ngự sử Thái Đạo dâng bốn chương bàn về Lâm Hi, chương thứ nhất viết: “Thần từng đọc sách, xưa kia Văn Vương thông minh sáng suốt, bề tôi lớn nhỏ đều ôm lòng trung lương, những kẻ hầu hạ theo hầu đều là người chính trực. Vậy thì các bậc minh vương thời xưa đối với những kẻ hầu hạ theo hầu còn không dám dùng người bất trung bất lương gian tà, huống chi là các đại thần bên cạnh tham gia bàn luận việc nước, nắm giữ cơ mật? Thần thấy Lâm Hi, tính tình hiểm độc, xảo quyệt hẹp hòi, tranh giành lợi lộc, không có phong độ của bậc đại thần. Trước đây dưới thời Tiên đế, được bổ vào Văn quán, nuôi dưỡng dần dần, không phải là không được trọng dụng. Đến khi được chọn đi sứ Cao Ly, liền dám lấy cớ không đi, Tiên đế ra lệnh giáng làm Giám Hàng Châu lâu điếm vụ, sau đó tuy được thăng chút ít, nhưng chỉ đến chức Lang mà thôi. Thế nhưng Lâm Hi thân cận với Vương Khuê nhất, Khuê tiến cử nhiều lần, tổng cộng đến mấy chục lần. Tiên đế biết hắn gian tà, nên cuối cùng không tin dùng. Tiên đế băng hà chưa lâu, hắn liền theo phe Hàn Chẩn, dần được thăng chức. Chẩn ra ngoài, lại theo Lã Đại Phòng, Tô Triệt và kết giao với Lương Đào, Đào cũng hết lòng kết nạp, từng tiến cử Lâm Hi và em là Lâm Đán để thay thế mình. Trong mấy năm, tuy từng bị giáng chức vì lời nói của người khác, nhưng vẫn hối hả cầu tiến, thường không yên lòng. Khi làm Tri Nhuận Châu, nhân việc đăng ký sông ngòi dâng thư cho Đại Phòng, liền được bổ làm Thiên Chương các Đãi chế. Từ đó mưu mẹo được thi hành, nên leo lên địa vị hiển hách, đến ngày nay. Nếu không phải Lâm Hi dùng tâm địa gian tà, ý đồ khác lạ để hợp với Đại Phòng, Triệt, thì sao có thể đến được như vậy?

[45] Thần lại xét thấy Lâm Hi tính đa nghi, người tốt kẻ lành, nếu không phải người của hắn, thì bị gièm pha hủy báng, cuối cùng bị hãm hại. Còn anh em con cháu hắn đều nhờ chức vụ quan trọng, ngồi rải khắp kinh thành, dấu vết rất rõ ràng. Thần lại từng nghe Lâm Hi khi làm Tri Hàng Châu, kế nhiệm Tô Thức, những việc Thức làm, không có gì tốt đẹp, nhưng Lâm Hi tôn sùng ca ngợi, thể hiện trong văn chương. Đề tên đê Tây Hồ do Thức xây là “Tô công đê”, khắc đá ở đình, bày cho dân chúng trong châu, không ai là không biết.

[46] Thiên hạ đều nói rằng bệ hạ thực sự có thể kế thừa chí hướng của tiên đế, mong muốn hoàn thành sự nghiệp của tiên đế, nhưng không thấy có sự thăng chức khác thường, nên từng tự viết minh văn cho mộ của em trai là Đán, nói rằng Đán ngồi bàn việc Lý Định, trải qua mười lăm năm, không ai dám nhắc đến tên họ nhà ta. Xem lời nói ấy, có thể thấy sự thất vọng! Nay bệ hạ đưa ông ta vào Hữu phủ, thực sự nắm giữ cơ mật. Biên cương nhiều việc, bàn luận không thống nhất, cần phải có người ngay thẳng, một lòng lo toan kế sách an định xã tắc, xử lý thận trọng để thành công, may ra mới có ích. Như kẻ như Hi, từ chối khó khăn, chọn việc dễ, xưa còn không được tiên đế trọng dụng, nay há lại chịu làm việc cho bệ hạ sao? Đây là chỗ bệ hạ kế thừa chí hướng chưa được trọn vẹn. Thần đang giữ trách nhiệm can gián, không dám im lặng, mong bệ hạ từ bi bãi chức cơ chính của Hi, đặc biệt cách chức rõ ràng để làm yên lòng mọi người, thiên hạ sẽ vô cùng may mắn!”

[47] Thứ hai, thần ngày 25 tháng này đã dâng tấu trình về việc Lâm Hi khuynh tà, quỷ quyệt, hẹp hòi, cấp bách, tranh giành lợi lộc, không có tư cách của bậc đại thần, xin đặc biệt cách chức, nhưng đến nay vẫn chưa được thi hành. Thần thấy rằng Hi từ khi còn là tiểu quan cho đến khi lên đến chức vị hiển hách, đều là nhờ nịnh hót quyền quý để làm bậc thang tiến thân. Đã nhận ân huệ từ cửa họ, nên quên mất công luận của triều đình. Tội ác của Vương Khuê, gần đây các sĩ đại phu đều bàn tán xôn xao, cho rằng việc tước đoạt chức vị đã quá muộn, chỉ có Hi còn bàn luận khắp nơi, muốn che giấu việc này, bỏ công tư lợi, âm thầm hủy hoại đại nghĩa. Làm bề tôi như vậy, dù là tiểu lại cũng không thể ở lâu được, huống chi là đại thần bên cạnh thiên tử? Hơn nữa, Hi nhờ Khuê tiến cử nhiều lần, được đề bạt lên chức Lại bộ Thượng thư, Hàn lâm học sĩ, ân đức của trời đất, cha mẹ, còn gì lớn hơn thế? Từ đó thấy rõ Hi không có lòng yêu Vua báo nước. Tà ác của Hi không chỉ một, nhưng việc che giấu Vương Khuê là đặc biệt hại đến đại nghĩa của triều đình. Những việc khác như giao thiệp với Lương Đào để tiến cử mình, cùng Lã Đại Phòng, Tô Triệt đề bạt làm Thiên Chương các Đãi chế, cũng rõ ràng là hành vi của kẻ gian đảng. Triều đình trong hai ba năm qua, đã trừng trị bọn gian thần thời Nguyên Hựu, tưởng rằng đã hết, nhưng không ngờ Hi thực là tàn dư của bọn ấy, lại còn ở bên cạnh thiên tử, khiến sĩ đại phu trong thiên hạ bàn tán xôn xao chưa dứt. Thần ngu muội mong bệ hạ quyết đoán theo thánh ý, xem xét lại tờ tấu trước, sớm ban hành.

[48] Thứ ba là: “Thần trộm nghĩ từ khi tổ tông đến nay, các đại thần chấp chính, khiến các quan đài gián dâng chương luận tội, ngay ngày hôm đó phải ở nhà chờ tội, cúi đầu lo sợ. Như vậy là để nghiêm minh thể chế phong hiến của triều đình, giữ gìn đạo nghĩa tiến thoái của bề tôi. Gần đây, thần đã hai lần dâng tấu, luận về việc Lâm Hi gian tà, tuy chưa được thi hành, nhưng Hi là đại thần, cũng nên lo sợ, ở nhà chờ mệnh. Thế mà lại ung dung vào triều, khí thế tự nhiên, kiêu ngạo vô sỉ, khiến sĩ luận bất bình. Nếu không phải là dựa vào bè đảng, cậy thế gian tà, thì ai dám coi thường cơ quan phong hiến của bệ hạ đến mức như vậy? Lừa trời khinh Vua, thời cận đại hiếm có! Thần nghe nói Hi dùng lời lẽ xảo trá, lấy những lời khách sáo tầm thường để tạo ra sự việc, làm mê hoặc thánh thượng, ngầm chặn đường ngôn luận. Xét ý đồ của hắn, tự biết tà ác đã lan truyền, sợ bị đàn hặc, đường cùng thế bức, biết không thể làm gì được, nên trước hết tạo ra hiềm khích, chặn lời người ta, mong được yên thân, để giữ vững ân sủng bổng lộc. Sự hiểm độc của Hi, ở đây đã lộ rõ, mà còn muốn khéo léo che đậy, thật là vô sỉ. Kính nghĩ bệ hạ chí thành cầu trị, tiến hiền lui gian, dù xa ngàn dặm, nghe tin buổi sáng thì buổi chiều đã thi hành, chỉ sợ chậm trễ. Còn như Hi là kẻ gian tà, ở ngay bên cạnh bệ hạ, mà thần nhiều lần dâng chương sớ, nay đã hơn mười ngày, chưa nghe thánh chỉ thi hành, khiến trong ngoài nghi ngờ. Thần ngu muội, mong bệ hạ xuất phát từ quyết đoán thánh minh, xét rõ tội trạng của Hi, nhanh chóng cách chức. Sau đó hãy đuổi thần, để răn đe việc đàn hặc gian tà chậm trễ; mở rộng chức vụ ngôn luận, để phần nào an ủi công luận trong thiên hạ.”

[49] Thứ tư nói: “Trộm thấy sắc lệnh, bãi chức Lâm Hi làm Đồng tri Xu mật viện sự, theo chức cũ làm Tri châu Bạc Châu. Điều này cho thấy Bệ hạ thưởng thiện phạt ác, công bằng và chí tín, ngay cả bề tôi thân cận cũng không dám vì tư lợi, đây là đức lớn của Bệ hạ kế thừa thiên mệnh và tổ tiên. Tuy nhiên, thần ngu muội cho rằng Lâm Hi gian tà, Bệ hạ từ lâu đã nghe biết, Tiên đế cũng hiểu rõ. Thần đây dù nhỏ mọn, dám liều chết dâng lời, không quản thân phận thấp kém, nhiều lần dâng chương sớ, đều có căn cứ rõ ràng, xin giao ngoại triều thi hành. Nay trộm đọc cáo từ, chỉ lấy tội ‘tích chứa oán hận, bí mật so đo lời nói, xoay chuyển nặng nhẹ, chí hướng trung thương’, mà không có lời nào nói đến sự gian tà của Lâm Hi, khiến sĩ đại phu bàn tán xôn xao, chưa được thỏa lòng. Nếu không công khai rõ ràng để mọi người biết rằng Lâm Hi không chỉ vì lời nói mà bị cách chức, thì ngày sau Lâm Hi có thể lấy cớ để tiến cử lại. Như vậy mà muốn răn đe kẻ gian tà, không thể được. Thần ngu muội mong Bệ hạ xem xét, quyết đoán từ thánh ý, gia thêm hình phạt, thiên hạ may mắn biết bao!”

(Chương của Thái Đạo tuy không đáng kể, nhưng không thể không ghi lại để thấy rõ ý kiến đương thời. Ngày 24, Tăng Bố nói, có thể tham khảo.)

[50] Đại Lý tự tâu: “Các việc công cần tâu xét, xin theo quy định riêng của Khai Phong phủ, không cho phép các nơi khác đòi hỏi.” Được chấp thuận.

[51] Kinh lược sứ Lữ Huệ Khanh của Phu Diên lộ tâu: “Việc xây dựng xong trại mới ở La Mật Cốc Lĩnh.” Chiếu ban tên là trại Lâm Hạ.

(Ngày 7 tháng 4, ngày 12 [Ngày 12 theo chú thích ở trên, ngày 14 ban tên, không rõ đúng sai].)

[52] Thượng thư tỉnh tâu: “Đại Lý tự đề xuất, nếu có kẻ hung ác và bọn cướp đảng, đề hình ty sẽ ủy thác cho thông phán tại chỗ điều động 30 quân cấm vệ cấp dưới, cấp phát vũ khí, chỉ huy bắt giết. Nếu có việc khác hoặc trở về nhiệm sở, những người được điều động sẽ được giải tán, không được lấy cớ chiếm dụng.” Được chấp thuận.

[53] Ngày Quý Tỵ, Hạt Chinh Nam Khê Gia Tư Bác Bang Bối Xương được phong làm Ngân Thanh Quang Lộc Đại Phu, Kiểm hiệu Quốc Tử Giám Tế tửu, kiêm Giám sát Ngự sử, sung chức Bản tộc Phó Đô Quân chủ.

[54] Chiếu rằng: Long Đồ, Thiên Chương các mang bảo ngọc nhận mệnh do châu Diệu dâng ngày 2 tháng 5 nhuận năm Trị Bình nguyên niên đến Đô đường để tham khảo, nghiệm xét.

[55] Quốc sử biên tu quan Chu Chúng tâu rằng: “Bản viện trước đây đã lấy được bút ký của Vương An Thạch từ nhà ông, ghi chép về việc Vua tôi gặp gỡ, bàn luận việc thiên hạ vào đầu niên hiệu Hi Ninh. Tuy nhiên, các bề tôi thời đó đa phần chỉ được ghi bằng một chữ để chỉ tên họ, e rằng sau này khó hiểu được. Xin giao xuống Quốc sử viện xem xét kỹ, biên soạn thành sách, để tiện dâng lên ngự lãm.” Được chấp thuận.

(Trần Quán nói thêm…)

[56] Thượng thư tỉnh tâu: “Các cung viện của tông thất bị cháy, Tông chính ty điều tra rồi tâu lên. Tông thất và các trưởng bối cùng ở bị kéo dài thời gian khảo xét, phạt bổng lộc tùy mức độ; những người trực canh hoặc nữ nô gây cháy, người cùng bảo lãnh không phát hiện, hoặc người cùng trực không kịp cứu chữa, quan chức phụ trách không nghiêm khắc quản thúc, đều bị xử phạt theo thứ bậc.” Được chấp thuận.

[57] Xu mật viện tâu: “Cấm quân thiếu quân số, giao cho Đô Tổng quản An phủ Kiềm hạt ty, vào thượng tuần tháng 10 chọn quan, phân đi các nơi, cùng với quan chức tại chức, trong số tương quân chọn những người dưới 40 tuổi, theo mẫu quân phân để bổ sung, hạn đến cuối tháng giêng phải chọn xong.” Được chấp thuận.

[58] Phu Diên lộ tâu: Tướng thứ bảy quấy nhiễu việc cày cấy, bắt được 96 người.

(Sách 《Bố Lục》 chép ngày Quý Tỵ.)

[59] Ngày Ất Mùi, Lại bộ tâu xin hạ lệnh cho châu Duyễn, bàn bạc trong gia tộc Khổng Tử để chọn người kế thừa, lo việc thờ cúng rồi tâu lên.[15]

[60] Kinh lược ty Hà Đông tâu rằng, việc tu sửa Trại thứ chín đã hoàn thành. Chiếu ban tên là Trại Ninh Xuyên.

(Ngày 9 tháng 3 bắt đầu khởi công. Sách 《Bố Lục》 chép: Ban tên Ninh Xuyên, vì để bảo vệ việc canh tác và chăn nuôi ở Hoàng Phủ Xuyên.)

[61] Ngày Bính Thân, chiếu xây dựng một gác để lưu giữ các tác phẩm ngự chế của Thần Tông hoàng đế, đặt tên là Hiển Mô.

(Ngày 18 tháng 2, lần đầu ra lệnh cho hai chế soạn tên.)

[62] Chiếu rằng ngày mùng một tháng 5 sẽ nhận Ấn truyền quốc, sai Tể thần Chương Đôn viết chữ trên ngọc kiểm. Hiệp luật lang Chu Chú Niên tâu rằng: Ấn báu có điềm lành là linh quang và chim hạc tốt, xin chiếu cho các quan văn soạn nhạc chương, giao cho Thái thường tự để dùng trong các buổi triều hội. Chiếu cho Học sĩ viện tu soạn.

[63] Chuyển vận phán quan Khuê Châu lộ Hoàng Viễn tâu xin không để các quan tri huyện đi làm việc công ở các châu huyện khác. Theo lời tâu.

[64] Chiếu rằng: “Các quan giám ty ở Thiểm Tây, Hà Đông lộ, nếu đi làm việc ở vùng biên giới xa, cần phải điều người và ngựa bảo vệ, thì lệnh cho các tướng tá và quan trại ở địa phương đó, tùy nghi điều quân bộ và kỵ binh bảo vệ, không được quá 50 kỵ binh. Và theo từng địa phận, thay phiên nhau. Nếu đi theo quân ra khỏi biên giới, hoặc là quan điều tra, thì giao cho Đô tổng quản hoặc Thống chế quan, tùy tình hình mà điều một hoặc hai đội quân bảo vệ. Các thuộc quan của Kinh lược ty và Giám ty, nếu không đi cùng Thống chế quan và Giám ty, cũng làm như vậy, không được quá 30 người và ngựa.”

[65] Chiếu cấm khai thác gỗ ở vùng Tân Cương thuộc các lộ Thiểm Tây, Hà Đông.

[66] Chiếu rằng: Điều khoản về việc cầm cố và bán trong 《Hải Hành Sắc》 và 《Thiệu Thánh Miễn Dịch Lệnh》, nên bỏ đi đoạn “cho phép chuộc lại khi chưa bán được”. Trước đó, Thái phủ tự tâu xin, nếu cho phép chuộc lại khi chưa bán được, sẽ dễ nảy sinh tệ nạn giả mạo chuộc lại, nên có chiếu này.

(Sách mới không có.)

[67] Ngày Đinh Dậu, chiếu rằng trên ngọc kiểm của Ấn truyền quốc khắc chữ “Thiên Thụ Truyền Quốc Thụ Mệnh Chi Bảo”.

[68] Kinh lược sứ Phu Diên lộ Lữ Huệ Khanh tâu rằng, Thành Uy Nhung áp giải người quy thuận từ phía tây là Mễ Khuất Thu[16], chiếu bổ làm Nội điện sùng ban.

[69] Hình bộ định ra quy chế giáng chức và bổ nhiệm đối với võ thần: Đối với tội tham nhũng, trộm cắp, gian dâm thuộc đẳng thứ hai, các chức Tá, Phụng chức, lần đầu bổ nhiệm làm Thủ khuyết quân tướng, lần thứ hai bổ nhiệm làm Quân tướng; chức Điện trực, lần đầu bổ nhiệm làm Quân tướng; đối với tội tham nhũng thuộc đẳng thứ ba, các chức Tá, Phụng chức, lần đầu bổ nhiệm làm Quân tướng. Được chấp thuận

[70] Tống Cầu vừa mất, Tăng Bố tâu: “Thừa chỉ ty thiếu quan, không có người thay thế.” Vua cũng lo không có người, nói: “Tào Tụng với chức Quan sát sứ, làm Đô thừa chỉ được không?” Bố đáp: “Tụng nhiều lần xin từ chức, trong hàng quản quân, sau Diêu Lân chỉ còn Tụng mà thôi. Nếu lệnh làm Thừa chỉ, không có gì không được. Nhưng đối với Tụng thì là mất chức.” Vua rất cho là phải, lại nói: “Không chỉ Tụng mất chức, mà người kế tiếp là Vương Ân, chưa thể thăng nhanh. Nhưng Thừa chỉ ai có thể làm được?” Bố đáp: “Thần thường cho rằng, Thừa chỉ là người thân tín được Vua sai khiến, nên do ý chỉ của bệ hạ tuyển chọn. Nhưng ngoài triều không có người để chọn, trong hàng chính nhiệm có ai không?” Vua hỏi: “Ai có thể?” Bố đáp: “Tào Thi cũng hiểu việc.” Vua nói: “Không được, không bằng dùng Vương Sư Ước.” Bố nói: “Sư Ước lão thành trầm trọng, không thể so với Thi, tiên đế cũng từng dùng, nhưng thần không dám đề cập. Vả lại cần cùng tam tỉnh xin chỉ.” Vua nói: “Hãy đợi suy nghĩ kỹ, chậm một chút cũng không sao.” Bố vâng lời. (Bố ghi chép ngày 14 Nhâm Thìn[17].) Một hôm khác, Bố lại tâu: “Thừa chỉ cũng có việc, không thể để trống lâu.” Vua nói: “Chỉ có Vương Sư Ước có thể dùng, sau này không tránh khỏi phải ban tiết việt, hãy tạm lệnh làm Thừa chỉ.” Bố nói: “Ngoài triều không có người để chọn, xin bệ hạ tự quyết định[18].” Lui về nói với Chương Đôn, Đôn cũng khen hay, nói: “Nhân đó mà ban tiết việt, thì người khác không thể vin vào được.”

(Tháng 4 Ất Mùi.)

[71] Ngày Kỷ Hợi, Bố xin dùng Sư Ước, Vua bèn nghi ngờ, hỏi: “Vương Di Vĩnh làm chức gì?” Bố đáp: “Xu mật sứ, đồng bình chương sự.” Vua nói: “Từ thời Nhân Miếu về sau không có lệ này.” Bố nói: “Tiên đế thường dùng Sư Ước làm phán tam ban viện, lúc đó quý chủ còn sống. Sư Ước đến cục cả ngày. Vừa hay ở gần Vương Sân, Sân ngày ngày làm nhạc, cùng quý chủ yến tiệc rất vui. Nhà Sư Ước, quý chủ đến khóc. Bèn bãi chức.” Nhân đó nói Sân bạc bẽo như vậy, Vua cũng cười, cuối cùng không dùng.

(Tháng tư ngày Kỷ Hợi.)

[72] Ngày Canh Tý, chiếu rằng Vua đến cung Duệ Thành, các quan theo hầu từ thời tiên triều đều được ban ơn theo thứ bậc.

(Ngày mồng 6 đến cung.)

[73] Tuyên khánh sứ, Vinh châu phòng ngự sứ, nhập nội áp ban Lương Tòng Chính làm nhập nội phó đô tri, Chiêu tuyên sứ. Khang châu đoàn luyện sứ, nội thị áp ban Ngô Tĩnh Phương lĩnh Lai châu phòng ngự sứ. Tây thượng các môn sứ Chu Hựu làm Đông thượng các môn sứ. Nội điện thừa chế, các môn thông sự xá nhân Trương Trung làm cung bị khố phó sứ. Mã Kỳ, Lưu Vĩnh An đều làm Tây kinh tả tàng khố phó sứ. Nội điện thừa chế Mục Huyến, Đỗ Năng, Trương Sĩ Tông làm cung bị khố phó sứ. Đông đầu cung phụng quan Lộc Dụng Chi làm nội điện sùng ban. Trong cung có Chu Hữu Chương, được ban ơn cho một người con cháu bạch thân. Người đã mất được ban tặng bạc lụa: hai tỉnh đô tri áp ban tổng cộng 200 tấm, các ty sứ phó đến sùng ban tổng cộng 100 tấm, đông đầu cung phụng quan trở xuống, tổng cộng 50 tấm[19], đều giao cho gia đình họ.

[74] Hộ bộ tâu: “Phát vận ty tấu ngạch giải trướng trạng, xin hạn đến cuối tháng 9 năm sau; bát phát liễn vận ty, hạn đến cuối tháng 6. Nếu vi phạm, theo luật văn thư quan kê trình, tội chỉ đánh 100 trượng. Quan bản ty giảm một bậc.” Vua đồng ý.

[75] Chiếu rằng: Các đại thủ lĩnh dưới quyền Tây Phiên Hạt Chinh đến tiến cống, nếu đã có chức danh thì được thăng hai bậc; chưa có chức danh thì được phong làm Phó quân chủ. Các thủ lĩnh đã có chức danh, mỗi người được thăng một bậc; chưa có chức danh thì đều được phong làm Đô ngu hậu. Hàng năm, mỗi người được cấp trà và lụa theo thứ bậc khác nhau.

[76] Chiếu cho quân Tần Phượng, Hoàn Khánh tiến đến Kinh Nguyên, ra khỏi biên giới để xây dựng đồn lũy, đều nghe theo sự điều động của Vương Ân.

(Theo《Bố lục》.)

[77] Ngày Tân Sửu, ba tỉnh tâu rằng: Lương bổng của các lại dịch trong Lục tào, theo điều lệnh thời Nguyên Phong đều được chi bằng tiền mặt, nhưng đến thời Nguyên Hựu đều bị cắt giảm. Chiếu rằng: Ngoại trừ việc cấp cáo thân ở Lại bộ vẫn theo quy định hiện hành, các tào bộ khác đều theo điều lệnh thời Nguyên Phong.

[78] Công bộ tâu: Xin khôi phục lại Ty Đô đề cử Đê ngạn sông Biện, và xin rằng mọi việc liên quan đến sông ngòi, kế hoạch, tấu chương, v.v. đều phải báo cáo về bộ này. Được chấp thuận.

(Việc khôi phục Ty Đô đề cử Đê ngạn sông Biện, cần xem năm nào bãi bỏ. Ngày 3 tháng 5 năm Nguyên Phong thứ 8, chỉ bãi bỏ việc thu thuế lợi của Ty Đê ngạn.)

[79] Gãi Hoành, Tẩu mã Hoàn Khánh tâu rằng: Chủng Phác ra khỏi biên giới, chém được hơn trăm thủ cấp, bắt được lạc đà, ngựa, trâu, dê tổng cộng hàng ngàn con.

(Ngày Tân Sửu, theo《Bố lục》.)

[80] Kinh Nguyên tâu rằng: Ba lần phái người đi do thám, lần thứ nhất đoạt được 8 con ngựa, lần thứ hai 25 con, lần thứ ba 30 con, sau đó lệnh cho Tôn Văn dẫn một vạn kỵ binh ra khỏi Yên để đánh dẹp.

(Theo《Bố lục》ngày Tân Sửu, mùng 4 tháng 5, ngày Tân Hợi. Cần xem xét thêm.)

[81] Ngày Nhâm Dần, An Đôn, Hữu gián nghị đại phu, được bổ làm Ngự sử trung thừa. Kiển Tự Thần, Quyền Lễ bộ thượng thư, kiêm chức Thị độc.

[82] Hộ bộ tâu: Tiền thuế lợi hàng năm của Ty Lâu điếm, trong 10 phần thì để lại 5 phần ngàn để chi dùng cho việc tu sửa phòng ốc của tỉnh; số tiền và vật liệu như gỗ, gạch, ngói được để lại, nếu dùng vào việc khác, sẽ bị xử theo tội vi chế. Được chấp thuận.

(Theo bản cũ rất chi tiết, nay theo bản mới.)

[83] Hôm đó, Tăng Bố lại vào chầu, lại tâu rằng việc thiếu người ở ty Thừa chỉ rất cản trở công việc, nhân đó nói: “Thần đã suy nghĩ nhiều lần, dù có được Vương Sư Ước, vẫn chưa thỏa đáng. Như những người như Triệu Đĩnh, há dễ kiếm được? Chỉ cần bệ hạ biết chọn lựa mà thôi. Những người này tuy ban đầu có thể còn lúng túng trong cử chỉ lời nói, nhưng khi quen rồi thì cũng không khó khăn gì.” Vua vẫn chưa quyết định. Tăng Bố nói: “Ty Thừa chỉ thiếu người đã như vậy, nay Ngự sử đài thiếu cả Trung thừa, Thị ngự sử, Điện trung, đều là nơi giữ kỷ cương triều đình, há có thể giao cho những người như Đạo, Phỉ được sao?”

Vua nói: “Cũng chưa lâu.” Tăng Bố nói: “Đã mười ngày rồi. Chỗ này há có thể thiếu người dù chỉ một ngày?”

Vua nói: “Vậy thì chỉ bổ Trung thừa thôi.” Tăng Bố lại tâu: “Tả Hữu sử thiếu đã lâu, Trầm Thù đã bệnh, chắc sẽ từ chức, Tây dịch cũng thiếu người, mong bệ hạ lưu tâm. Nay các đại thần đều có thiên kiến, Chương Đôn đề cao Chu Chúng, Thái Biện đề cao Đặng Tuân Vũ, hai người này cũng tương tự nhau. Bệ hạ cứ vô tư mà đối xử, cùng thăng chức cũng được; đợi khi thấy họ lệch lạc, cách chức cũng chưa muộn. Vì viện Sử vốn là nơi thăng tiến, Thái Biện, Triệu Ngạn Nhược đều từ đó mà lên. Nay đã đặt họ vào chỗ đó, mà Chu Chúng lại ở Kinh diên, chắc không thể bỏ qua. Nhân tài đại thể không cách xa nhau, chỉ tùy cách sử dụng mà thôi. Hơn nữa, đã đặt họ vào hàng thị tùng, thì tùy tài mà dùng, không gì là không thích hợp. Như Lý Nam Công, Lộ Xương Hoành, nếu ban đầu muốn đặt họ vào chức tòng quan, người ta ắt sẽ kinh hãi, cho là không được; nay đã làm đến lưỡng chế, khi dùng đến, người ta cũng không còn lời bàn nữa. Hiện nay nhân tài thiếu thốn, các đại thần đều có sở thích riêng, người người lại đều chê bai người mình biết, nên không còn ai toàn vẹn, đó cũng là điều đáng tiếc theo dư luận.” Vua chỉ lắng nghe mà thôi.

[84] Ngày Quý Mão, Trung thư xá nhân Trầm Thù vì bệnh xin làm cung quan lần nữa, được chiếu phong làm Long đồ các đãi chế, nhậm chức Tri Tuyên châu.

[85] Long thần vệ tứ sương đô chỉ huy sứ, Cát châu thứ sử Vương Mẫn được bổ làm Hi Hà Lan Dân lộ phó đô tổng quản. Theo lời tâu xin của Trương Tuân.

[86] Sứ Tứ phương quán, Đoàn luyện sứ châu Kỳ là Miêu Lý được quyền làm Đô kiềm hạt lộ Phu Diên.

(Ngày 24 tháng 8, đổi sang lộ Hi Hà[20].)

[87] Lộ Hoàn Khánh tâu rằng, tháng 5 tự nên tiến hành xây dựng, không thể tiếp tục ứng phó binh mã Kinh Nguyên. Chiếu theo đó, nhưng căn dặn không được lấy cớ khác để trì hoãn.

[88] Ngày Giáp Thìn, chiếu rằng từ nay các học quan phải tăng thêm hai kỳ thi, chia làm hai trường, mỗi kỳ thi một kinh, ba câu đại nghĩa.

[89] Tam tỉnh tâu: “Hộ bộ trình bày: So sánh số lượng vàng, lụa, tiền bạc cung cấp năm Thiệu Thánh thứ 3, lộ Kinh Đông đứng đầu, lộ Lưỡng Chiết xếp cuối.” Chiếu cho Chuyển vận sứ Kinh Đông là Hoàng Thực, Phán quan là Triệu Tủng, mỗi người giảm hai năm khảo hạch; Chuyển vận phó sứ Lưỡng Chiết là Trương Thụ, Phán quan là Trần An Dân, mỗi người kéo dài hai năm khảo hạch.

[90] Ngày Ất Tỵ, Quốc tử giám tâu xin từ nay trong các kỳ thi khoa trường và thi công tư của Thái học, ba phần giải ngạch còn lại chia đều thành mười phần, trước lấy người đỗ hai kỳ thi Lễ, không quá năm phần, sau lấy người đỗ các kinh khác. Chiếu theo.

[91] Ngày Bính Ngọ[21], chiếu phong cho người tiến cống Long La Phiền ở Tây Nam là Long Diên Khiên làm Quy Đức Đại tướng quân, Long Dị Hội làm An Viễn Đại tướng quân, Long Dĩ Khâu làm Quy Đức tướng quân, Long Dị Hạp làm Ninh Viễn tướng quân, Long Diên Đặc và Long Dĩ Huy đều làm Vũ Ninh tướng quân, La Dĩ Tăng cùng 22 người khác đều làm Phụng Hóa lang tướng, Long Diên Mịch cùng 9 người khác đều làm An Hóa lang tướng, La Nguyên Tượng cùng 7 người khác đều làm Bảo Thuận lang tướng.

[92] Ngày Đinh Mùi, sách 《Tường Định San Tu Quân Mã Ty Sắc Lệ》 được hoàn thành, ban chiếu khen ngợi và ban thưởng cho Tri Xu mật viện sự Tăng Bố và Tri Định châu Hàn Trung Ngạn, đồng thời ban thưởng bạc lụa theo thứ bậc. Xu mật viện tâu rằng, đã tu sửa lại phép dạy quân cấm vào mùa xuân và mùa thu, những người có tài nghệ cao cường được thăng chức, ban lụa, miễn tập luyện buổi tối, tiếp tống và phòng tống theo thứ bậc.

(Theo sách cũ ghi chép rất chi tiết, nay theo sách mới.)


  1. 'chỉ' nguyên bản là 'chính', căn cứ vào bản trong các kho lưu trữ và ý nghĩa văn bản mà sửa.
  2. 'Đường' nguyên bản viết là 'đài', theo các bản khác và 《Tống sử》 quyển 154, 《Dư phục chí》 sửa lại.
  3. 《Tống sử》 quyển 154, 《Dư phục chí》 chép: 'Mặc áo Thông Thiên quan' phía trên có hai chữ 'Dực nhật', đúng vậy.
  4. Dòng chữ 'để thông tin liên lạc giữa hai lộ' trong bản gốc có chú thích nhỏ 'Bố lục'.
  5. Bản các bản ghi là 'xin ban tên đẹp'
  6. Bản gốc chữ 'nhập' viết là 'nhân', căn cứ vào bản các bản và ý nghĩa văn bản sửa lại
  7. Ngự sử trung thừa kiêm Thị độc Hình Thứ, 'Thị độc' nguyên bản là 'Thị lang', căn cứ vào các bản và 《Tống sử》 quyển 471, truyện Hình Thứ sửa lại.
  8. 'Thiết' trong bản gốc là 'Sơ'
  9. 'Hựu' trong bản gốc là 'Hữu', theo bản khác sửa lại
  10. Chữ 'liệu' nguyên là 'khoa', theo chế độ nhà Tống đặt Lương liệu viện, nay căn cứ bản các mà sửa.
  11. Chữ 'lãnh' nguyên là 'lệnh', căn cứ bản các mà sửa.
  12. 'Khâu miệng' nguyên là 'khâu hợp', theo bản trong các kho sách sửa lại.
  13. ắt không phải là phúc của thánh triều, chữ 'ắt' nguyên bản thiếu, theo bản trong các khố bổ sung.
  14. Thần trước đã trình bày việc Chương Đôn đang tranh quyền với thánh chúa, chữ 'phương' nguyên bản là 'lực', theo các bản khác và bản in chữ rời sửa lại.
  15. Các bản chép thêm hai chữ 'tòng chi' (theo đó) ở đây là đúng.
  16. Chữ 'nhân' trong 'uy nhung thành áp tống đáo tây giới quy thuận nhân mễ khuất thu đẳng' vốn bị thiếu, theo các bản khác bổ sung.
  17. Bố ghi chép ngày 14 Nhâm Thìn, chữ 'thập' vốn thiếu, theo nguyên phù năm thứ nhất tháng 4 Ất Mão sóc, ngày Nhâm Thìn là ngày 14, nay theo đó bổ sung.
  18. xin bệ hạ tự quyết định, nghi chữ 'thánh' có chỗ thiếu sót.
  19. tổng cộng 50 tấm 'tổng cộng' nguyên là 'lụa', căn cứ theo văn trên và ý nghĩa sửa.
  20. Ngày 24 tháng 8 đổi sang lộ Hi Hà, bản các các làm 'ngày 27 tháng 8'.
  21. Nguyên bản viết 'Bính Tý', xét trước có ngày Ất Tỵ, sau có ngày Đinh Mùi, nên phải là 'Bính Ngọ', nay theo bản các sửa.

Bản quyền

Tục Tư Trị Thông Giám Trường Biên Copyright © 2025 by khosachviet.com. All Rights Reserved.